Lepiężnik różowy (łac. Petasites hybridus) jest rodzajem roślin należącym do rodziny astrowate (z łac. Asteraceae Dum.), które są typowe dla terenów strefy umiarkowanej. Najbardziej znanym przedstawicielem lepiężników jest lepiężnik japoński (z łac. Petasites japonicus (Siebold & Zucc.) Maxim.), który rodzimie występuje w Chinach, Japonii, na Sachalinie i Wyspach Kurylskich.
Lepiężnik można spotkać nad brzegami potoków, w wilgotnych zaroślach nadrzecznych, w wąwozach, rowach, przejrzystych i wilgotnych lasach. Nazwa rośliny wywodzi się z języka greckiego od słowa petasos, które oznacza ‘nakrycie głowy’, co wiąże się z dużymi liśćmi lepiężnika, które chroniły głowy przed deszczem czy promieniowaniem słonecznym.
Lepiężnik ma szerokie zastosowanie w lecznictwie. Roślina polecana jest w sposób szczególny osobom zmagającym się z migrenowymi bólami głowy i trudno gojącymi się ranami, trądzikiem, egzemą, łuszczycą. Sięgać powinni po nią alergicy, gdyż skutecznie udrożnia nos oraz zwalcza łzawienie i zaczerwienienie oczu.
Lepiężnik sprawdzi się w przypadku kolek i wzdęć, poprawia trawienie, podnosi apetyt. Dodatkowo zwiększa wydzielanie soków żołądkowego, jelitowego, trzustkowego i śliny. Ze względu na właściwości wykrztuśne wspomaga leczenie nieżytu górnych dróg oddechowych – ułatwia oddychanie, stymuluje wydzielanie flegmy i łagodzi uporczywy kaszel. Może być stosowany w leczeniu skojarzonym u chorych z astmą oskrzelową i przewlekłą obturacyjną chorobą płuc. Lepiężnik znany jest z działania uspokajającego, w związku z czym wskazany jest osobom często narażonym na czynniki stresogenne i mającym problemy ze snem. Przeznaczony jest także dla kobiet o silnych bólach menstruacyjnych. Wspomaga oczyszczanie organizmu ze szkodliwych substancji.
Lepiężnik wykazuje działanie rozkurczowe, przeciwpasożytnicze, żółciopędne, spazmolityczne, moczopędne, napotne i przeciwzapalne. Zawartość flawonoidów (izokwercytryny i astragaliny) sprawia, że roślina działa przeciwutleniająco i usuwa wolne rodniki przyczyniające się do szybszego starzenia tkanek. Dodatkowo wzmacnia naczynia krwionośne i obniża poziom ciśnienia tętniczego krwi. Z kolei ze względu na obecność w lepiężniku wielocukru inuliny roślina wspomaga leczenie cukrzycy.
Jak stosować lepiężnik?
Lepiężnik stosować można na różne sposoby. Z liści lub drobno pociętego korzenia przygotowuje się napar. Wystarczy 1 łyżeczkę surowca zalać szklanką wrzątku i odstawić pod przykryciem do zaparzenia na 20 minut. Po tym czasie miksturę się przecedza. Zalecane dzienne spożycie wynosi 3 razy po szklance.
Innym sposobem na użycie lepiężnika jest nalewka, którą przygotowuje się przy zachowaniu proporcji 1 : 3, tj. 1 część mielonego kłącza na 3 części wysokoprocentowego alkoholu. Dla przykładu na 100 g surowca potrzeba 300 ml alkoholu. Kłącze miesza się z alkoholem w szklanym pojemniku. Miksturę należy odstawić na 14 dni. Następnie przefiltrowuje się ją i rozlewa w butelki. Dziennie powinno się spożywać 2 razy po 10 ml leczniczej nalewki.
Należy pamiętać, że ze względu na obecność w lepiężniku alkaloidów pirolizydynowych czas jego stosowania nie powinien wynosić dłużej niż 2–3 tygodnie. Nie powinno się też przekraczać rekomendowanych dawek. Przyjmowany za długo i za często lepiężnik może podrażnić wątrobę i żołądek oraz wywołać nudności