Lipa to drzewo, które może żyć do 300 lat i osiągać ponad 30 metrów wysokości. W Polsce najbardziej okazałe lipy rosną w miejscowości Cielętniki oraz Siemkowice. Lipa uznawana jest za narodowe drzewo Czechów, Słoweńców i Słowaków, występuje w wielu flagach i herbach. W Polskiej kulturze również znajdziemy wiele wzmianek o tym drzewie, co ciekawe, nazwa lipiec pochodzi właśnie od kwitnących w tym okresie lip. Lipa ma liczne właściwości zdrowotne, w ziołolecznictwie wykorzystuje się kwiaty i liście tego drzewa. Napar z kwiatów lipy obniża gorączkę i pomaga uporać się ze zmianami trądzikowymi. Z kolei herbata z liści łagodzi ból gardła i ułatwia zasypianie. Dodatkowo liście lipy są jadalne i bardzo smaczne, dzięki czemu znalazły zastosowanie w kuchni.
Kwiaty lipy są cenione za swoje działanie napotne, dlatego świetnie wspomagają kurację w przypadku przeziębienia, grypy, anginy, zapalenia gardła, krtani czy oskrzeli. W takich dolegliwościach sprawdzą się również inne składniki rośliny, przede wszystkim śluzy i olejki eteryczne.
Kwiaty lipy zawdzięczają swoje właściwości unikalnemu składowi. Zawierają przede wszystkim flawonoidy – związki charakteryzujące się silnym działaniem antyoksydacyjnym i przeciwnowotworowym, usuwające z organizmu wolne rodniki, które mogą uszkadzać tkanki i przyspieszać proces starzenia się organizmu. W kwiatach lipy odkryto m.in. kwercetynę (zmniejsza przepuszczalność naczyń krwionośnych) i tylirozyd, silną substancję przeciwzapalną. Kwiaty lipy są bogate w garbniki (działają ściągająco na błony śluzowe przewodu pokarmowego i przeciwdziałają biegunkom) oraz olejki eteryczne (pobudzają apetyt i wspomagają wydzielanie soków trawiennych).
Znajdziemy w nich dużo witaminy PP, która bierze udział w przemianie białek, tłuszczów, węglowodanów, oraz utrzymuje w dobrym stanie nabłonek skóry, przewodu pokarmowego i układu nerwowego. Rozszerzając naczynia krwionośne, witamina ta usprawnia funkcjonowanie mózgu.
Lipa nie tylko skutecznie zbija gorączkę, ale także pomaga w schorzeniach górnych dróg oddechowych. Zalecane jest płukanie gardła wywarem z tego zioła. Można też przyrządzać z niej napary do inhalacji, do których warto dodać kwiaty czarnego bzu czy dziką różę.
Kwiaty lipy na niestrawność i nudności
Kwiaty lipy przynoszą ulgę w niestrawności i nudnościach. Olejki eteryczne zwiększają przepływ żółci do dwunastnicy, tym samym zmniejszając prawdopodobieństwo powstawania kamieni żółciowych. Ułatwiają trawienie pokarmu i wydalanie niestrawionych resztek z organizmu.
Napar z kwiatów lipy działa relaksująco, pobudzając czynności niektórych narządów wewnętrznych i zmniejszając napięcie mięśni gładkich. Likwiduje napięcie i pomaga w pozbyciu się zmęczenia po długotrwałym wysiłkiem umysłowym.
Lipa kwitnie latem – jej kwiaty wydzielają piękny zapach i są miododajne. Surowcem zielarskim jest kwiatostan lipy pozyskany z dwóch gatunków lipy: lipy drobnolistnej (Tilia cordata) i lipy szerokolistnej (Tilia platyphyllos). Kwiatostany zbiera się w początkowej fazie kwitnienia, w czasie suchej pogody, z drzew rosnących z dala od ulic i innych miejsc będących źródłem zanieczyszczeń. Zebrane kwiatostany suszy się w zacienionym, przewiewnym miejscu.
Lipa na przeziębienie
W leczeniu przeziębienia wykorzystuje się przede wszystkim działanie napotne lipy. Duże znaczenie mają też zawarte w niej związki śluzowe, które wykazują działanie osłaniające, powlekające i zmiękczające. Dzięki temu lipa łagodzi kaszel, ból gardła, chrypkę. W związku z tym napary z kwiatów lipy stosuje się jako pomocniczy, łagodny środek napotny w stanach gorączkowych w niektórych chorobach zakaźnych, jak angina, grypa, zapalenie gardła, zapalenie oskrzeli i przy przeziębieniu.
Zalety tej rośliny docenią osoby, które mają problem z zasypianiem. W walce z bezsennością najlepsze są napary z lipy dodawane do gorącej kąpieli, zwłaszcza w połączeniu z lawendą. Takie zabiegi działają uspokajająco i rozkurczowo.
Lipa – zastosowanie zewnętrzne
W medycynie naturalnej napar z lipy stosuje się zewnętrznie do obmywań, okładów, kąpieli, płukanek oraz irygacji, do pielęgnacji cery (regeneruje skórę i czyni ją elastyczną), usuwania piegów, a także w lekkich stanach zapalnych, podrażnieniu i świądzie skóry.
Okłady z kwiatów lipy na oczy
Kwiaty lipy można również wykorzystywać zewnętrznie – jako okłady na oczy, które łagodzą dolegliwości związane z zapaleniem spojówek i powiek, a także likwidują obrzęki i cienie wokół oczu.
Przemywanie naparem skóry łagodzi podrażnienia, pielęgnuje cerę, uelastycznia, zmniejsza łojotok i hamuje złuszczanie się naskórka. Ze względu na swoje właściwości lipa jest często wykorzystywana w kosmetyce – znajdziemy ją w składzie wielu kremów, toników czy szamponów.
Napar z lipy
Kwiaty lipy najczęściej wykorzystuje się w postaci naparu. Potrzebujemy łyżeczki suszonych roślin, które zalewamy wrzątkiem i pozostawiamy pod przykryciem na 5-10 minut.
Po upływie tego czasu odcedzamy i pijemy – w czasie przeziębienia nawet trzy razy dziennie.
Taki eliksir świetnie komponuje się z suszonymi malinami lub dodatkiem soku z tych owoców.
Na zapalenie gardła lub anginę, płucz gardło przestudzonym naparem z lipy z dodatkiem cytryny.