Tymianek pospolity (Thymus vulgaris) to zioło pochodzące z krajów basenu Morza Śródziemnego. Obecnie tymianek jest uprawiany w wielu państwach Europy i Ameryki, jak również w Polsce, gdzie kwitnie od czerwca do lipca. Wiele osób traktuje tymianek tylko i wyłącznie jako przyprawę, ale w medycynie ludowej od wieków stosowany był jako środek do walki z wirusami i bakteriami. Stosowano go często, by złagodzić kaszel, przede wszystkim kaszel męczący, i to zarówno kaszel mokry jak i kaszel suchy.

Tymianek: właściwości prozdrowotne
Badania potwierdziły, że tymianek skutecznie wspomaga:

układ oddechowy- tymianek ma działanie przeciwbakteryjne i aseptyczne, dlatego skutecznie łagodzi infekcje gardła i jamy ustnej. Działa także wykrztuśnie i rozkurczowo – tę właściwość wykorzystano w celu wyrobu syropów na kaszel suchy i kaszel mokry.
układ pokarmowy- preparaty na bazie tymianku stosowane są w celu leczenia nieżytu żołądka, łagodzenia podrażnionych jelit i dolegliwości wątrobowych. Zapobiega także biegunce.
Ponadto wykazuje działanie przeciwzapalne, ponieważ:

łagodzi bóle reumatyczne (RZS)
odkaża kanały zębowe
łagodzi stany zapalne pochwy
Tymianek – substancje i wartości odżywcze
Ziele tymianku zawiera olejek eteryczny w ilości do 3,5%, niekiedy nawet do 5,4%. W olejku znajduje się:

20 do 50% pochodnych fenolowych – tymolu i karwakrolu
cyneol
cymen
α-pinen
linalol
octan linalolu
borneol
octan bornylu
Prócz tego znaleziono w tymianku:

do 10% garbników
kwasy polifenolowe, jak kawowy i chlorogenowy
związki trójterpenowe (m.in. kwas ursolowy i oleanolowy)
flawonoidy(m.in. luteolinę i api-geninę oraz ich glikozydy)
gorycze
saponiny
sole mineralne ze znaczną ilością litu
Tymol, jeden z olejków eterycznych tymianku, to związek chemiczny należący do terpenów. Spożyty w większej ilości jest trujący i może doprowadzić do uszkodzenia wątroby, nerek, serca i ośrodkowego układu nerwowego, a w konsekwencji do śmierci.

Najbardziej niebezpieczne jest przedawkowanie olejku tymiankowego, który w dużej części składa się z tymolu. Najczęstszymi objawami zatrucia są:

wymioty
nudności
zapalenie żołądka
problemy z oddychaniem
Cięższe objawy obserwowano po nieostrożnym, doustnym przyjmowaniu olejku tymiankowego. Tymol działa jeszcze silniej i może nawet spowodować zatrucie śmiertelne.

Tymianek w 100 g zawiera 101 kcal, oraz witaminy
witamina A
beta karoten
witamina B2(ryboflawina)
niacyna
witamina B6
kwas foliowy
witamina C
i minerały
potas 609 mg
wapń405 mg
fosfor106 mg
magnez 160 mg
żelazo 4 mg
cynk 8 mg
miedź 6 mg
mangan 7 mg
Tymianek w ciąży
Zażywanie tymianku w bardzo dużych ilościach lub stosowanie oleju tymiankowego może mieć negatywny wpływ na rozwój płodu, ponieważ w okresie ciąży może stymulować macicę do skurczów.

Tymianek: zastosowanie w kosmetyce
tymianek działa odkażająco, przeciwzapalnie i oczyszczająco na skórę, dlatego jest składnikiem wielu kosmetyków przeznaczonych do pielęgnacji cery tłusteji trądzikowej;
wyciąg z tymianku jest pomocny w leczeniu łupieżu, oraz nadmiernego przetłuszczania się włosów. W połączeniu z innymi ziołami, np. z rozmarynem, stanowi płukankę przeznaczoną do włosów przetłuszczających się;
tymianek jest składnikiem wielu ziołowych past do zębów, ponieważ regeneruje uszkodzone dziąsła.
Tymianek jako przyprawa w kuchni
Tymianek charakteryzuje się gorzkawym smakiem i bardzo aromatycznym zapachem. Przyprawia się nim najczęściej dania z dziczyzny i drobiu oraz dania rybne. Najlepiej komponuje się z:

natką pietruszki
czosnkiem
cebulą
liściem laurowym
Nie powinno się go łączyć z majerankiem.

Napar z tymianku
Łyżkę ziela zalej 1,5 szklanki wrzątku, odstaw pod przykryciem na 15 minut, przecedź. Pij po 1/3 szklanki przed posiłkami na pobudzenie apetytu, albo po posiłkach, by wspomóc trawienie i zapobiec wzdęciom. Naparu można również używać do płukania jamy ustnej i płukania gardła w czasie anginy.

Bibliografia:

Ożarowski A., Jaroniewski W., Rośliny lecznicze i ich praktyczne zastosowanie, Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, Warszawa 1987