DZIAŁANIE PRZECIWWIRUSOWE OLEJKÓW ETERYCZNYCH
Olejki eteryczne to lotne, zapachowe substancje, należące do wtórnych metabolitów roślinnych. Izolowane są one głównie z owoców, liści, nasion oraz korzeni, najczęściej poprzez destylację z parą wodną. Charakterystyczną cechą olejków eterycznych jest intensywny zapach i wielokierunkowa aktywność biologiczna. Znajdują one zastosowanie jako naturalne substancje zapachowe w kompozycjach perfumeryjnych i aromatach spożywczych, ale również często wykorzystywane są do celów leczniczych. W medycynie olejki eteryczne stosowane są głównie do inhalacji przy leczeniu chorób układu oddechowego, tj. zapalenia gardła i zapalenia zatok, ze względu na silne działanie antyseptyczne. Do głównych właściwości większości olejków eterycznych można zaliczyć działanie przeciwgrzybicze, przeciwbakteryjne i przeciwwirusowe. Kombinacja wszystkich czynnych składników olejku eterycznego wykazuje określoną aktywność biologiczną. Ich antyseptyczne działanie spowodowane jest obecnością mono- i seskwiterpenów.
Olejki eteryczne stanowią grupę związków chemicznych, należącą do terpenów, charakteryzującą się silnym zapachem, często charakterystycznym dla danej rośliny, w której występują. Cechą wspólną monoterpenów jest zawartość w cząsteczce 10 ato-mów węgla natomiast seskwiterpenów 15 atomów węgla.
Wykazano, że olejki eteryczne z Laurus nobilis (wawrzyn szlachetny), Thuja orientalis (żywotnik wschodni) oraz Juniperus oxycedrus (jałowiec kolczasty) wykazują silne działanie przeciwwirusowe w stosunku do koronawirusa wywołującego SARS.
Udowodniono w badaniach in vitro, że olejek eteryczny pochodzący z ziela melisy (Melissa officinalis) działa przeciwwirusowo wobec wirusów herpes simplex HSV-1 oraz HSV-2.
Przeciwwirusowe działanie potwierdzono także dla olejku eterycznego z jałowca kolczastego oraz drewna cedru libańskiego. Wirusa opryszczki niszczy również olejek z drzewka herbacianego oraz rozmarynowy (Rosmarinus officinalis), lawendowy (Lavandula latifolia) i lemongrasowy (Cymbopogon citratus). Liczne doniesienia świadczą także o przeciwwirusowym działaniu olejku goździkowego (Eugenia caryophyllus) oraz eukaliptusowego (Eucalyptus glob ulus). Przeciwwirusowo wobec wirusa grypy działa olejek z cynamonowca cejlońskiego Cinnamomum zeylanicum i z drzewka herbacianego. Stwierdzono aktywność olejków z Lippia alba i Lippia trójlistna L. origanoides oraz z lebiodki Oreganum vulgare i Bylicy pospolitej Artemisia vulgaris w stosunku do wirusa żółtej febry.
Jak się pozyskuje olejki eteryczne?
Metodą służącą pozyskiwaniu olejków eterycznych jest destylacja z parą wodną. Ponieważ składniki z roślin, które przedostają się do olejku eterycznego, są lotne z parą wodną, dostają się z nią do wydobytego ekstraktu, a po skropleniu tworzą mieszaninę fazy tłuszczowej i wodnej. Po ekstrakcji fazy są rozdzielone i faza organiczna to olejek eteryczny, natomiast faza wodna to woda kwiatowa (hydrolat).
Zastosowanie:
– inhalacje,
– aromaterapia,
– masaże,
– jako składnik naturalnych środków czyszczących/dezynfekujących
INHALACJA
Olejki eteryczne można stosować pod postacią inhalacji, wtedy do miseczki kominka aromaterapeutycznego wlewa się mieszaninę olejków (np. olejki eukaliptusowy, lawendowy, miętowy, rozmarynowy, goździkowy) – ok. 10-20 kropli w dwóch łyżkach wody. Taka mieszanka nasyci nawet średniej wielkości pomieszczenie.
KĄPIEL
Można także korzystać z aromaterapeutycznych kąpieli wlewając do wanny ok. 10 kropli mieszaniny olejków.
MASAŻ
Olejki mogą być dodatkiem do oleju, np. z pestek winogron lub migdałowego, którym wykonujemy masaż. Na 10 ml oleju powinno przypadać ok. 4 kropli mieszaniny olejków.
Oprócz tego, że pięknie pachną, ponadto olejki eteryczne posiadają szereg innych właściwości:
EUKALIPTUS:
– wspomaga układ oddechowy,
– reguluje poziom cukru we krwi,
– ma działanie przeciwbólowe,
– pielęgnuje skórę oraz zęby, łagodzi podrażnienia i oczyszcza
CYNAMON:
– posiada silne działanie przeciwnowotworowe,
– korzystnie wpływa na libido,
– obniża ciśnienie cukru we krwi,
– ma pobudzający wpływ na aktywność mózgu,
– wykazuje właściwości antyseptyczne
GOŹDZIK:
– pomaga złagodzić ból zęba,
– redukuje stres, zmniejsza uczucie zmęczenia, pomaga się zrelaksować,
– odstrasza owady i pasożyty,
– działa przeciwgrzybicznie,
– oczyszcza i odświeża skórę: pomocny w walce z trądzikiem
DRZEWKO HERBACIANE:
– dezynfekuje, działa przeciwbakteryjnie
– zabija grzyby wirusy, bakterie,
– bardzo skuteczny w walce z trądzikiem i opryszczką,
– doskonały składnik domowych środków czystości
MIĘTA:
– łagodzi dolegliwości żołądkowe i jelitowe,
– łagodzi ból głowy,
– udrażnia drogi oddechowe,
– działa przeciwzapalnie i wykrztuśnie,
– oczyszcza skórę
ROZMARYN:
– ma silne działanie antybakteryjne,
– reguluję pracę układu pokarmowego,
– pobudza aktywność mózgu,
– pomaga pozbyć się obrzęku stóp
TYMIANEK:
– stosowany przy infekcjach i przeziębieniu, działa przeciwwirusowo i antyseptycznie oraz wykrzytuśnie,
– płukanki leczą ból gardła, wspomagają leczenie anginy
– łagodzi ból stawów
JAŁOWIEC:
– działa silnie moczopędnie,
– przejawia właściwości bakteriobójcze (niszczy patogenne szczepy bakterii w drogach moczowych, układzie pokarmowym oraz na skórze),
– zwiększa wydzielanie soku żołądkowego,
– pobudza perystaltykę jelit,
– obniża ciśnienie krwi
Przed zastosowaniem olejków na skórę, po uprzednim połączeniu go z olejkiem bazowym (np. ze słodkich migdałów) należy sprawdzić reakcję alergiczną na skórze.
Literatura:
1.Właściwości przeciwdrobnoustrojowe preparatów pochodzenia roślinnego; Ziołolecznictwo, biokosmetyki i żywność funkcjonalna; PWSZ w Krośnie; 2013