Kocimiętka właściwa (łac. Nepeta cataria)
Kocimiętka, inaczej nazywana jest wabikiem na koty, a nawet kocim narkotykiem. Kocimiętka to aromatyczna bylina ogrodowa, z roślin jednorocznych jasnowatych. Wizualnie jest niezwykle atrakcyjna, a jej kwiaty zapewniają na rabatkach intensywny kolor. Jest rośliną bardzo pożyteczną dla pszczół i innych owadów.
Kocimiętka wyróżnia się drobnymi liśćmi, kształtem przypominającymi serca, oraz licznymi kwiatami o kolorach różowym, fioletowym, białym i niebieskim. Pochodzi z krajów śródziemnomorskich, lecz w obecnej chwili można ją spotkać we wszystkich rejonach strefy umiarkowanej, zatem w Polsce również istnieją warunki, aby uprawiać ją w swoim ogródku.
Kocimiętka właściwa ma bardzo przyjemny zapach, zwykle jest używana jako zielarski surowiec, jak również roślina ozdobna – jest wykorzystywana do dekoracji ogródków skalnych, skarp i rabatek.
Kocimiętka właściwa działa uspokajająco, doskonale wpływa na układ trawienny, a także bywa pomocna w leczeniu objawów przeziębienia i grypy. Może być również stosowana jako przyprawa do zup, sosów, sałatek i wielu mięsnych dań.
Liście kocimiętki właściwej zawierają w swoim składzie liczne substancje chemiczne (m.in. olejki eteryczne, irydoid nepetalakton, garbniki, gorycze), dzięki którym ziele wykazuje działanie bakteriostatyczne, przeciwzapalne, moczopędne, żółciopędne i uspokajające. Ziele kocimiętki wykorzystuje się w leczeniu przewlekłych chorób układu pokarmowego, nawracających stanów zapalnych górnych dróg oddechowych oraz zaburzeń w funkcjonowaniu układu nerwowego.
Napar kocimiętki właściwej można także wcierać w stany, co niweluje objawy artretyzmu i reumatyzmu. Olejek z kocimiętki doskonale odstrasza owady, m.in. komary. Przyjemny zapach tej rośliny przyciąga natomiast koty, które za nim wręcz przepadają.
Kocimiętkę można też wykorzystywać do celów kulinarnych. Jej młode liście doskonale zaostrzają smak sałatek i surówek, a suszone są cenioną przyprawą do mięsa i bardzo dobrym surowcem na ziołową herbatkę. Aromat kocimiętki jest tak intensywny, że często wykorzystuję się go do odstraszania niektórych owadów, np. komarów, much, karaluchów.
Udowodnione zostało, że kocimiętka zawiera tzw. kocie feromony szczęścia, które pobudzają niektóre receptory w mózgach kotów. Substancja czynna, odpowiedzialna za to działanie to nepetalakton. Koty wyczuwają Kocimiętkę przy pomocy powonienia. Wg niektórych teorii, naśladuje on działanie substancji, która wiąże się z zachowaniem płciowym kotów, co mogłoby wyjaśnić charakterystyczną reakcję tych zwierząt, gdy są w pobliżu kocimiętki.
Są również koty, które zupełnie nie reagują na woń kocimiętki, mają to zapisane w genach. Małą podatność na działanie tej rośliny wykazują też zupełnie małe kociaki i w zaawansowanym wieku. Najbardziej wrażliwe za działanie kocimiętki są koty w wieku rozrodczym.