Melisa lekarska (łac. Melissa officinalis), inaczej także cytrynowe ziele (ze względu na wydzielany aromat) to zioło, które posiada liczne właściwości lecznicze. W związku z tym od dawna stosuje się je w medycynie ludowej.

Liście melisy (łac. Folium Melissae), będące surowcem leczniczym, są stosowanie nie tylko na sen i uspokojenie, lecz także na problemy z trawieniem i bolesne miesiączki. Melisa jest polecana również na poprawę pamięci i koncentracji oraz na mdłości w ciąży. Posiada silnie rozgałęzioną łodygę, która pokryta jest drobnymi włoskami. Jej liście w kształcie serca o ząbkowanych brzegach, po roztarciu lub zmiażdżeniu pachną intensywnie cytryną.
W liściach melisy znajduje się olejek eteryczny, w którego skład wchodzą m.in cytronelal i cytryl. Składniki te obniżają próg wrażliwości układu nerwowego, działają rozkurczająco na mięśnie gładkie jelit (głównie jelita grubego), działają również przeciwwirusowo. Garbniki, które znajdują się w melisie wykazują działanie antybakteryjne. W melisie zawierają się również fenolokwasy (jak np. kawowy), które wykazują działanie przeciwzapalne; flawonoidy (działające antyoksydacyjnie); śluz (działający osłaniająco na błony śluzowe górnych dróg oddechowych), witaminę C i żywicę.

Melisa nazywana jest też cytrynowym zielem ze względu na swój aromat. Liście melisy stosowane są od wieków w medycynie ludowej. Melisa ma właściwości uspokajające, dzięki którym wypicie naparu z liści melisy przed snem przyspiesza zaśnięcie, działa też uspokajająco na żołądek i jelita, dlatego tak często polecana jest osobom z zespołem jelita drażliwego. Ponadto wykazuje dobre działanie uspokajające przy nerwicach wegetatywnych, stanach lękowych, stanach pobudzenia nerwowego, stresu i rozdrażnienia. Wypicie herbaty z melisy wspomoże koncentrację oraz poprawi pamięć. Oprócz tego melisa przyniesie ukojenie w bólu głowy, a nawet w bólach migrenowych.
Ponadto znalazła zastosowanie w kosmetyce, m.in. jako środek do pielęgnacji włosów przetłuszczających się. 
Melisa na problemy z trawieniem
Napary z melisy zwiększają (choć nieznacznie) wydzielanie soku żołądkowego i żółci, a co za tym idzie –ułatwiają trawienie i pobudzają apetyt. W związku z tym po spożyciu ciężkostrawnych posiłków (takich jak bigos, grochówka czy dania z fasoli) warto wypić filiżankę herbatki z melisy. Można ją również stosować w stanach skurczowych jelit i dróg żółciowych, które wywołują ból, a czasem kolkę. Ponadto melisa działa wiatropędnie i lekko moczopędne.

Melisa może zapobiec miażdżycy
Picie herbaty z melisy przyczynia się do zmniejszenia stężenia cholesterolu we krwi, a co za tym idzie – może zapobiec miażdżycy. Ponadto melisa hamuje proces utleniania lipidów w wątrobie, zapobiegając jej stłuszczeniu oraz innym schorzeniom.
W opinii naukowców melisa poprawia funkcje poznawcze u osób chorych na Alzheimera oraz zmniejsza objawy chorób starczych, takich jak demencja. Badania nad leczeniem chorób tego typu za pomocą melisy nadal trwają, ale obecne wyniki wskazują, że leczenie homeopatyczne może być równie skuteczne. 
Stosowanie wewnętrzne (picie naparów z liści melisy lekarskiej) oraz przemywanie zmian chorobowych na skórze zmniejsza pęcherzyki oraz znacznie skraca okres powrotu do zdrowia. Jednakże skuteczność terapii wirusa opryszczki uzależniona jest od rozpoczęcia leczenia we wczesnym etapie infekcji. 
Ponadto wykazano, iż melisa lekarska hamuje rozwój bakterii Helicobakter pylori, które są jedną z przyczyn występowania choroby wrzodowej żołądka.

Dzisiejsza fitoterapia poleca stosowanie melisy do łagodzenia uciążliwych mdłości w pierwszym trymestrze ciąży. Melisa jest również bezpieczna dla dzieci. Melisa w ciąży to naturalny sposób na uspokojenie. Dzięki zastosowaniu melisy w ciąży kobieta ukoi nerwy, zniweluje problemy z zasypianiem, a nawet złagodzi poranne mdłości.
Herbata z melisy w ciąży jest całkowicie bezpieczna. Jednak jak z każdym ziołem również z herbatą z melisy nie należy przesadzać. Melisa w ciąży może zaszkodzić w szczególności przed porodem. Na tym etapie ciąży melisa może opóźnić poród i spowolnić pojawienie się skurczy. Jedynym bezwzględnym przeciwwskazaniem dla stosowania melisy w ciąży jest uczulenie.

Najlepiej wypijać 2 filiżanki herbaty z melisy w ciąży. Warto również pamiętać, aby wybierać herbatę z suszonych liści melisy. Herbatka z melisy już po 20–30 minutach uspokaja cały organizm.

Melisa – przeciwwskazania 
Stosowanie melisy jako środka uspokajającego jest bardzo skuteczne, dlatego nie należy łączyć herbaty z melisy z lekami uspokajającymi wydawanymi na receptę lub łagodnie działającymi lekami na bazie innych ziół. Melisa ma mało przeciwwskazań do stosowania wewnętrznego, jednak zewnętrznie nie można jej stosować na skórę skłonną do podrażnień czy alergii.