Trawa cytrynowa (Cymbopogon citratus) Palczatka cytrynowa, zwana powszechnie trawą cytrynową, a czasem też cytronelą, to trawa z rodziny wiechlinowatych ma liczne właściwości lecznicze, dlatego od lat znajduje zastosowanie w medycynie naturalnej Azji i Ameryki Południowej. Jej zdrowotne działanie potwierdzają współczesne badania naukowe. Wynika z nich, że najwięcej prozdrowotnych substancji zawiera olejek z trawy cytrynowej- olejek lemongrasowy (z ang. lemongrass to trawa cytrynowa). Jej źdźbła zebrane są w gęste, zielone kępy wysokie aż na dwa metry. Liście ma ostre na brzegach, twarde, trzcinowate, z których po zerwaniu lub rozgnieceniu unosi się cytrusowy aromat. Cytronela jest trawą ozdobną, często spotykaną w ogrodach utrzymanych w stylu orientalnym. Jej surowy wygląd pasuje też do minimalistycznych, nowoczesnych aranżacji. Roślinę uprawia się jednak przede wszystkim ze względu na walory użytkowe.

 

Właściwości lecznicze

Aromaty zawarte w liściach i łodygach czynią z trawy cytrynowej cenny surowiec kulinarny, kosmetyczny, a także leczniczy. Jest znana większość z nas z przepisów na dania i napoje kuchni azjatyckiej. Roślina ta w wielu z nich pojawia się jako nieodzowny dodatek, nadający potrawom orzeźwiające, cytrusowe wykończenie. Cięte łodygi cytroneli przypominają nieco naszą rodzimą zieloną cebulkę lub pora. Często dodaje się je w tej formie do orientalnych napojów. Smak mają świeży, mocno cytrynowy z domieszką imbiru, pasujący zarówno do orzeźwiających, letnich napojów, jak i do świeżo parzonej herbaty.
W medycynie naturalnej Indii trawa cytrynowa znalazła zastosowanie w leczeniu niestrawności i braku apetytu, a także jako lek przeciwkaszlowy, rozkurczowy, przeciwreumatyczny. Z kolei Chińczycy wierzą, że napój na bazie trawy cytrynowej pomaga złagodzić bóle głowy i brzucha. Natomiast w Ameryce Południowej palczatka cytrynowa jest stosowana jako środek rozjaśniający umysł i poprawiający koncentrację. Dodawana jest do popularnego w Brazylii napoju otrzymywanego z yerba mate, nadając mu orzeźwiający, cytrynowy aromat. Współczesne badania wykazały, że trawa cytrynowa wywiera korzystny wpływ na poziom cholesterolu i glukozy we krwi, dlatego jest polecana w diecie chorych na cukrzycę typu 2.

W indyjskiej medycynie ludowej napar z cytroneli to sprawdzony sposób na biegunkę i inne dolegliwości trawienne. Trawa cytrynowa działa też moczopędnie i oczyszczająco, hamuje rozwój grzybów, ma właściwości bakteriobójcze i bakteriostatyczne, a nawet przeciwbólowe. Używa się jej przede wszystkim w celu łagodzenia bólów głowy oraz mięśni. Masaże z udziałem olejku cytronelowego to prawdziwa ulga dla obolałych, nadwyrężonych mięśni oraz stawów. Olejek ten jest również przydatny do odstraszania owadów, zwłaszcza komarów, kleszczy i pcheł.

Przemysł kosmetyczny wykorzystuje trawę cytrynową głównie do aromatyzowania balsamów, płynów kąpielowych, soli i mydeł. Olejek cytronelowy jest też ulubieńcem branży perfumeryjnej. Pojawia się zazwyczaj w świeżych, letnich kompozycjach zapachowych, choć nie brakuje go też w perfumach orientalnych.

Trawa cytrynowa to gatunek azjatyckiej trawy ozdobnej, niepozbawionej wszelako właściwości użytkowych. Europejczycy znają trawę cytrynową głównie jako składnik potraw orientalnych. To z niej wytwarza się olejek cytronelowy o intensywnym aromacie cytryn. Trawa cytrynowa ma właściwości bakteriostatyczne, rozluźniające i aromaterapeutyczne.