Zielarstwo

Tymianek pospolity (łac.Thymus vulgaris) to pachnąca roślina, która znana była już w starożytności ze względu na swoje właściwości lecznicze i zastosowanie w kuchni. Dodawany jest do zup, sosów i mięs. Tymianek to także za silny środek bakteriobójczy, ma szerokie działanie zdrowotne. Przede wszystkim wykazuje silne właściwości przeciwbakteryjne i przeciwzapalne. W naturalnej medycynie wykorzystywany jest do leczenia dolegliwości układu pokarmowego i moczowego. Pomaga przy biegunkach, zaparciach i niestrawnościach.

Badania potwierdziły, że tymianek skutecznie wspomaga:
układ oddechowy – tymianek ma działanie przeciwbakteryjne i aseptyczne, dlatego skutecznie łagodzi infekcje gardła i jamy ustnej. Działa także wykrztuśnie i rozkurczowo – tę właściwość wykorzystano w celu wyrobu syropów na kaszel suchy i kaszel mokry.
układ pokarmowy – preparaty na bazie tymianku stosowane są w celu leczenia nieżytu żołądka, łagodzenia podrażnionych jelit i dolegliwości wątrobowych. Zapobiega także biegunce.
Ponadto wykazuje działanie przeciwzapalne, ponieważ:
– łagodzi bóle reumatyczne (RZS),
– odkaża kanały zębowe,
– łagodzi stany zapalne pochwy

Tymianek w 100 g zawiera 101 kcal, oraz witaminy:
witamina A, beta karoten, witamina B2 (ryboflawina), niacyna, witamina B6, kwas foliowy, witamina C, i minerały, potas, wapń, fosfor, magnez, żelazo, cynk, miedź, mangan

Tymianek w ciąży
Zażywanie tymianku w bardzo dużych ilościach lub stosowanie oleju tymiankowego może mieć negatywny wpływ na rozwój płodu, ponieważ w okresie ciąży może stymulować macicę do skurczów.

Tymianek: zastosowanie w kosmetyce
tymianek działa odkażająco, przeciwzapalnie i oczyszczająco na skórę, dlatego jest składnikiem wielu kosmetyków przeznaczonych do pielęgnacji cery tłustej i trądzikowej;
wyciąg z tymianku jest pomocny w leczeniu łupieżu, oraz nadmiernego przetłuszczania się włosów. W połączeniu z innymi ziołami, np. z rozmarynem, stanowi płukankę przeznaczoną do włosów przetłuszczających się. Tymianek jest składnikiem wielu ziołowych past do zębów, ponieważ regeneruje uszkodzone dziąsła.

Tymianek charakteryzuje się gorzkawym smakiem i bardzo aromatycznym zapachem. Przyprawia się nim najczęściej dania z dziczyzny i drobiu oraz dania rybne. Najlepiej komponuje się z natką pietruszki, czosnkiem, cebulą, liściem laurowym. Nie powinno się go łączyć z majerankiem.

Napar z tymianku
Łyżkę ziela zalej 1,5 szklanki wrzątku, odstaw pod przykryciem na 15 minut, przecedź. Pij po 1/3 szklanki przed posiłkami na pobudzenie apetytu, albo po posiłkach, by wspomóc trawienie i zapobiec wzdęciom. Naparu można również używać do płukania jamy ustnej i płukania gardła w czasie anginy.

Skrzyp polny łac.Equisetum arvense – inaczej inaczej jodełka, jedlina polna, koński ogon, krzemionka kostka, sprzączka, koszczka, strzębka, jedlinki, chwoszcz.
Skrzyp polny to roślina lecznicza, którą w Polsce można zobaczyć na łąkach, przydrożach, miedzach, nasypach kolejowych, a nawet kartofliskach. Jest powszechnie spotykana i traktowana jako uporczywy chwast.
Skrzyp zawiera najwięcej łatwo przyswajalnej krzemionki pośród roślin leczniczych, a także żelazo, mangan, kobalt, sole potasu, wapnia, fosforu. To właśnie związki krzemu mają tak dobroczynny wpływ na młody wygląd naszej skóry, włosów, paznokci. Skrzyp zawiera również witaminę C i kwasy organiczne (krzemowy, jabłkowy, askorbinowy, szczawiowy). Ma działanie moczopędne, oczyszczające organizm ze szkodliwych produktów przemiany materii, dzięki czemu może być stosowany w niektórych schorzeniach nerek i dróg moczowych.
Skrzy polny wykazuje właściwości uspokajające i przeciwdrgawkowe.
Wyciąg ze skrzypu polnego ma potencjalne działanie uspokajające i przeciwdrgawkowe. Potwierdzają to badania naukowe przeprowadzone na szczurach. Ponadto:
– uzupełniają niedobór mikroelementów,
– wpływa pozytywnie na stan tkanki łącznej i kości,
– wspomaga pracę wątroby, działa odtruwająco,
– pomaga przy nerwobólach i bólach artretycznych,
– zapobiega miażdżycy,
– obniża ciśnienie krwi,
– doskonały w pielęgnacji skóry, włosów i paznokci,
– zmniejsza potliwość stóp,
– pomaga zahamować krwawienie – dlatego polecany przy obfitych miesiączkach, żylakach odbytu, owrzodzeniach okrężnicy, przy wrzodach żołądka i dwunastnicy,
– wspomagająco przy schorzeniach nerek i układu moczowego.

Skrzyp działa na przetłuszczanie włosów, łupież, wzmacnia, zapobiega rozdwajaniu, przeciwdziała wypadaniu włosów.
Najbardziej popularne są płukanki na włosy zrobione z naparu ze skrzypu polnego. Można je stosować po każdym myciu włosów, aby były piękne i zdrowe. Napar ze skrzypu można też wcierać w skalp, aby pobudzić cebulki do pracy i przyspieszyć porost włosów.

Bardzo często skrzyp polny jest składnikiem suplementów diety, które mają pomóc na problemy z cerą, wypadanie włosów czy łamiące się paznokcie. W takich suplementach łączony jest z witaminami i minerałami, które kompleksowo mają dbać o urodę.
Herbata ze skrzypu – liście suszonych ziół (około 2 łyżeczki) zalać szklanką wrzątku i parzyć pod przykryciem 15 minut. Odcedzić i pić 2-3 razy dziennie.

Przeciwwskazania do stosowania skrzypu:
– zaburzenia pracy serca i nerek, kłębuszkowe zapalenie nerek, dna moczanowa, trzeba zachować ostrożność w okresie ciąży i karmienia.

Długotrwałe zażywanie preparatów ze skrzypem lub picie herbaty ze skrzypu może przyczynić się do niedoboru witaminy B1. Dlatego podczas przyjmowania skrzypu polnego stale, trzeba co kilka miesięcy zrobić miesięczną przerwę, lub stosować suplementy z witaminą B1.

Krwawnik pospolity łac. Achillea millefolium zwany kaszką.
W Polsce krwawnik pospolity najczęściej występuje na łąkach, w lasach, miedzach i pastwiskach. Krwawnik pospolity charakteryzuje się ciemnozielonymi listkami i jasnymi, drobnymi kwiatami. Surowcem leczniczym jest ziele krwawnika pospolitego i wysuszone kwiatostany, które zbiera się w okresie kwitnienia, czyli od lipca do października.
Krwawnik pospolity w medycynie naturalnej stosowany był od wieków. Według mitologii, Achilles leczył krwawnikiem pospolitym rannych żołnierzy spod Troi.
Wykazuje właściwości antybakteryjne, przeciwzapalne czy przeciwkrwotoczne. Dlatego jest powszechnie stosowana w ziołolecznictwie.
Krwawnik wykazuje właściwości lecznicze ze względu na bogactwo składników mineralnych i witamin, jakie w sobie zawiera. Są to między innymi kamfora, cynoel, azuleny, garbniki, flawonoidy czy cholina. Można w krwawniku wyróżnić też witaminy A, C i K oraz sole mineralne i żywice. Krwawnik jest też źródłem kwasów: salicylowego, mrówkowego i octowego. Właściwości krwawnika:
– wspomaga trawienie,
– działa żółciopędnie,
– pobudza apetyt,
– oczyszcza organizm,
– przyspiesza gojenie się ran
Ze względu na działanie przeciwzapalne i przeciwbakteryjne, krwawnik znalazł zastosowanie w preparatach i kosmetykach do cery trądzikowej. Zwłaszcza sprawdza się w leczeniu trądziku bakteryjnego, nazywanego też młodzieńczym. Leczy stany zapalne i hamuje rozwój bakterii, przez co stany zapalne pojawiają się znacznie rzadziej, a skóra jest oczyszczona. Krwawnik sprawdzi się też w leczeniu trudno gojących się ran, ponieważ oczyści je i zapobiegnie zakażeniu.
Bardzo często jest też stosowany do picia w postaci wywaru, nalewek i wina na schorzenia takie jak: hemoroidy, nadciśnienie, zaburzenia krążenia krwi i żylaki, wrzody żołądka i zaburzenia miesiączkowania. Krwawnik ma też zastosowanie w leczeniu przeziębienia i grypy, gdyż skutecznie niweluje gorączkę, a nawet stany zapalne gardła i jamy ustnej.
Herbata z krwawnika pospolitego pomaga także wyleczyć dolegliwości spowodowane zaburzeniami krążenia (bóle głowy, zapalenia żylaków).

By przygotować wywar, należy jedną łyżkę suszonego ziela krwawnika pospolitego zalać szklanką gorącej wody i odstawić do przestygnięcia na 20 minut.
Przeciwwskazania
Nie zaleca się, aby krwawnik pospolity spożywały kobiety w ciąży i karmiące piersią. Ze względu na silne działanie preparatów z krwawnika pospolitego powinny unikać dzieci poniżej 12. roku życia.

Ostropest plamisty łac. Silybum marianum, nazywany „święty oset”, „oset św. Marii” lub „mleczny oset”. To uprawna i dziko rosnąca roślina, należąca do rodziny astrowatych. Można ją pomylić z popularnym ostem. Ma ostro zakończone, kłujące liście i fioletowe kwiaty. Odróżnia się od ostu wysokością, bo może sięgać ok. 2 metrów. Do celów leczniczych wykorzystywane są nasiona (ziarna) rośliny.

Substancją leczniczą znajdującą się w ziarnach ostropestu jest przede wszystkim sylimaryna. Jest to związek, który wykazuje właściwości:
– przeciwzapalne,
– przeciwutleniające,
– żółciopędne,
– spazmolityczne,
– odtruwające
Ostropest jest zalecany w leczeniu następujących chorób:
– wirusowe zapalenie wątroby,
– stłuszczenie wątroby,
– uszkodzenia wątroby wywołane alkoholem, toksycznymi substancjami i lekami,
– kamica żółciowa,
– nieżyt dróg żółciowych,
– wysoki poziom cholesterolu,
– stany zapalne skóry,
– hamuje wytrącanie się blaszek miażdżycowych.
– normalizuje parametry AST, ALT i GGT (parametry biochemiczne krwi pozwalające na ocenę kondycji wątroby, serca czy mięśni).
Oprócz samej ochrony wątroby przed toksynami, chroni też przed nimi miąższ nerek i przyspiesza usuwanie szkodliwych substancji z ciała.
Ostropest plamisty jest stosowany po toksyczno-metabolicznych uszkodzeniach wątroby spowodowanych licznymi czynnikami toksycznymi. Chroni miąższ wątroby i nerek przed szkodliwym działaniem trucizn, takich jak mykotoksyna muchomora sromotnikowego, dwusiarczek węgla, pestycydy, alkohol (z tego względu jest stosowany w terapii chorób wątroby wywołanych alkoholizmem) i przyśpiesza ich usuwanie z organizmu.
Może uchronić przed rakiem
Ostropest zmniejsza ryzyko pojawienia się raka wątroby, ponieważ hamuje podziały komórek nowotworowych. Ponadto zmniejsza uszkodzenia wątroby, przyśpieszając usuwanie substancji toksycznych pochodzących z leków stosowanych w chemioterapii.
Jest stosowany również w leczeniu wirusowego zapalenia wątroby typu A, WZW B i WZW C.
Ostropest można stosować w celu złagodzenia bólów głowy typu migrenowego oraz objawów choroby lokomocyjnej i morskiej.
Mogą po niego sięgnąć także kobiety cierpiące na endometriozę, ponieważ pomaga wyregulować czas krwawienia menstruacyjnego.
Ponadto ostropest można stosować w celu powstrzymania krwawień z nosa, jelita grubego, żylaków odbytu i niektórych krwawień macicznych.

Przeciwwskazania
Przede wszystkim nie można go stosować w bardzo ostrych zatruciach. Nie powinny go przyjmować dzieci poniżej 12. roku życia. Kobiety w ciąży lub karmiące piersią również nie powinny przyjmować ostropestu plamistego w żadnej postaci.
Ostropest plamisty mielony jest używany do robienia naparu i herbaty. Wystarczy dwie łyżeczki proszku zalać gorącą wodą i pić 2-3 razy dziennie. Mielone ziarna dosyć szybko wietrzeją, dlatego korzystniejsze jest kupowanie całych ziaren i mielenie ich bezpośrednio przed użyciem.

Z zakwaszeniem organizmu mamy do czynienia wówczas, gdy zaburzona zostaje równowaga kwasowo-zasadowa. Dochodzi do nich w sytuacji, gdy do organizmu dostarczonych zostaje zbyt dużo produktów o odczynie kwasowym. Organizm nie jest w stanie ich zneutralizować, w konsekwencji czego dochodzi do zakwaszenia.
Odkwaszanie organizmu to przywrócenie organizmowi równowagi kwasowo-zasadowej, która może ulec zaburzeniu wskutek złej diety i stresu. Objawy stanu zakwaszenia organizmu to osłabienie ogólnej kondycji, zwiększona podatność na przeziębienia i stany grypowe związana z obniżeniem odporności, gorszy wygląd skóry, włosów i paznokci oraz uczucie zmęczenia i braku energii. Pomocne w takiej sytuacji może okazać się odkwaszenie organizmu, czyli zwiększenie poziomu odczynu zasadowego.
Wśród przyczyn zakwaszenia organizmu wymienia się między innymi: stres, szybkie tempo życia, brak aktywności fizycznej (lub zbyt duża ilość intensywnych ćwiczeń), zła dieta, używki (kawa, alkohol, papierosy), odwodnienie, przyjmowanie niektórych leków, a także dieta odchudzająca.

Wśród ziół na odkwaszenie organizmu wyróżniamy:

Podagrycznik ma właściwości silnie alkalizujące, doskonale oczyszcza również organizm z toksyn, a także jest skuteczny w usuwaniu nadmiaru kwasu moczowego, stąd podagrycznik jest popularny wśród osób chorujących na dnę moczanową, czyli podagrę. Podagrycznik można stosować w formie naparu (porcję ziół można zaparzać dwa razy), ze świeżego podagrycznika można również wyciskać sok. Kuracja z wykorzystaniem soku nie powinna trwać dłużej niż kilkanaście dni, napar z suszonego podagrycznika można pić 2-3 miesiące. Wiosną z młodych liści podagrycznika możemy również przygotować sałatkę.

Pokrzywa również pomoże oczyścić organizm i przywrócić równowagę kwasowo-zasadową, nie tylko doskonale oczyszcza organizm, ale również poprawia stan krwi, zwiększa ilość hemoglobiny i liczbę czerwonych krwinek, pobudza procesy regeneracji tkanek i poprawia przemianę materii oraz odporność. Picie herbatki z pokrzywy ma tyle zalet, że powinno stać się codziennym rytuałem. Napar z suszonych liści pokrzywy można pić praktycznie cały rok (z dwutygodniowymi przerwami co 3-4 miesiące). Wiosną najlepiej przeprowadzić kurację sokiem ze świeżych liści pokrzywy. Najbardziej wartościowy sok przygotujemy samodzielnie z własnoręcznie zbieranej pokrzywy. Liście pokrzywy (zbierane w maju lub końcem kwietnia) należy starannie wypłukać, zmielić w blenderze lub maszynce do mielenia. Następnie ze zmielonych liści przy użyciu gazy wyciskamy dokładnie sok. Wyciśnięty sok przechowujemy w lodówce, codziennie należy wypić pół szklanki soku w dwóch porcjach rano i wieczorem. Kuracja sokiem powinna trwać do dwóch tygodni.

Ostropest plamisty działa alkalizująco, ponadto doskonale wpływa na wątrobę. Chroni komórki wątroby przed szkodliwym wpływem toksyn, usuwa wolne rodniki, działa przeciwzapalnie i rozkurczowo. Ostropest w postaci zmielonych nasion lub oleju z ostropestu tłoczonego na zimno warto włączyć więc do codziennej diety.

Mięta pieprzowa – Mięta wykazuje działanie przeciwbólowe, doskonale neutralizuje bóle związane z nadmierną ilością kwasów w organizmie np. skurcze mięśni czy skręcenia. Sok z mięty to doskonały środek do mycia. Łagodzi swędzenie, leczy wszelkie dolegliwości skóry spowodowane nadmiernym zakwaszeniem, leczy zmiany trądzikowe. Najnowsze badania pokazują, że przeciwutleniacze zawarte w mięcie wspomagają buforowanie kwasów, które są przyczyną rozwoju nowotworów. Zasadowe bufory działają jako silne przeciwutleniacze, chroniąc organizm przed rozwojem komórek rakowych i przed niszczeniem zdrowych komórek.

Czystek – herbatka z czystka również ma działanie  alkalizujące. To oznacza, że odkwasza organizm (przede wszystkim krew) – doprowadza do jego równowagi kwasowo-zasadowej. Jest to szczególnie potrzebne osobom, które korzystają np. z diety wysokobiałkowej.wspomaga trawienie i procesy przemiany materii

Podstawą odkwaszenia organizmu powinno być nawadnianie organizmu. Zaleca się, by codziennie wypijać około 2,5 litra wody mineralnej. Dzień najlepiej zacząć od szklanki ciepłej wody z sokiem cytryny.

Jeśli chcemy skutecznie odkwasić organizm, należy działać kompleksowo – połączyć odpowiednią dietę, pamiętać o odpowiednim nawodnieniu organizmu. Terapie odkwaszające nie będą skuteczne bez zmiany trybu życia, warto więc wprowadzić odpowiednie zmiany aby poprawić samopoczucie. Regularna aktywność fizyczna, unikanie stresujących sytuacji, odpowiednia ilość snu, rezygnacja z używek oraz wolniejsze tempo życia będą miały korzystny wpływ zarówno na stan zdrowia, jak i dobre samopoczucie czy wygląd.Pamiętajmy również, że terapie odkwaszające i oczyszczające organizm wymagają czasu i cierpliwości, zakwaszenie prowadzi jednak do wielu przewlekłych chorób, należy więc chronić organizm przed skutkami zakwaszenia.

RUMIANEK POSPOLITY   – łac. Matricariarecutita

Rumianek pospolity  to najbardziej znana popularna roślina lecznictwie. Surowcem zielarskim są wysuszone koszyczki. Rumianek zawiera przede wszystkim dużą ilość olejków eterycznych , stąd jego intensywność zapachowa i smakowa. Polecana dla pań jako kosmetyk oczyszczający i ujędrniający.

Właściwości i zastosowanie:

-działanie przeciwzapalnie i bakteriobójcze

-działa rozkurczowo na mięśnie gładkie

-przyśpiesza gojenie ran i stanu zapalnego  żołądka i jelit

-działa pobudzająco na przemianę materii

-zwalcz bóle głowy  i migren

KONICZYNA CZERWONA- zwana łąkową  lub koniczkiem. Bardzo bogata jest w witaminy z grupy  A,B,C,D,E,P i mikroelementy. Koniczyna zbawienna jest  dla kobiet w  okresie menopauzy.

Kwiat koniczyny czerwonej stosowano w medycynie ludowej przy schorzeniach nerek, zapaleniu pęcherza, jako środek wykrztuśny w leczeniu zapalenia oskrzeli, astmie, problemach skórnych jak trądzik czy łuszczyca.
Obecne badania potwierdzają, że wyciąg z kończyny czerwonej ma działanie wykrztuśne i łagodzące stany zapalne oskrzeli. Ponadto stwierdzono działanie tonizujące, uspokajające, przeciwzapalne, moczopędne i przeciwskurczowe. Zioło ma również właściwości pobudzające wątrobę i pęcherzyk żółciowy co wpływa pozytywnie na trawienie. Napar z kwiatów koniczyny zaostrza apetyt i łagodzi zaparcia.

Właściwości i zastosowanie:

-działanie korzystne na funkcje wątroby, serca i płuc

-działanie rozkurczowe i wykrztuśne  przy chorobie oskrzeli

-przyśpiesza gojenie ran i owrzodzeń

-wspiera terapię chorych na astmę i łuszczycę oraz inne problemy skórne

CHUĆKOGÓJ – nazwa mazurska Żywokostu lekarskiego

Jest stosowany w medycynie od wieków, głównie przy problemach z tkanką kostną – skutecznie leczy choroby kręgosłupa, stawu biodrowego, kolan, bóle reumatyczne, rwę kulszową.

Właściwości i zastosowanie:

– pomaga przy złamaniach, zwichnięciach, stłuczeniach,

– jest niezastąpiony w stanach zapalnych ścięgien i zakrzepowym zapaleniu żył
– skuteczny przy żylakach, bliznach,

– zmniejsza objawy łuszczycy

Bluszczyk kurdybanek to wspaniałe zioło które zazwyczaj traktowane jest jako chwast. Nasi przodkowie nie wybaczyli by nam takiego zapomnienia bowiem jest to zioło znane w kulturze słowiańskiej od tysięcy lat. Nawet w pracach archeologicznych w Biskupinie znaleziono ślady w kuchni tej rośliny sprzed 3.000 lat. 

Roślina preferuje stanowiska zacienione, wilgotne, żyzne. Nie potrzebuje specjalnej pielęgnacji, wystarczy go regularnie podlewać. Nie wymaga nawożenia. Kurdybanek w naturze rozmnaża się bardzo szybko samoistnie. Można go także rozmnażać samodzielnie z sadzonek pędowych lub przez podział (najlepiej jesienią lub wiosną). Kurdybanek potrafi także przetrwać zimę, gdyż jest mrozoodporny. Kwitnie od kwietnia do czerwca.

Jest to pięknie wijąca się roślina. Jest to zioło ważne w walce z rakiem, miażdżycą, przedwczesnym starzeniem się bo bogata we flawonoidy, które likwidują wolne rodniki. To bogactwo soli mineralnych, olejków eterycznych. Warto również podkreślić że w czasach walki z pandemią koronawirusa że jest dobry na ochronę układu oddechowego. Ma wielki, pozytywny wpływ również na układ krwionośny. Kurdybanek zwiększa wydzielanie soku żołądkowego, wpływa na przemianę materii, poprawiając trawienie. Pomaga przy problemach z jelitem drażliwym, odtruwa organizm, oczyszcza go z toksyn i wspiera przy dolegliwościach takich, jak niestrawność czy wzdęcia. Zwiększa też wydzielanie żółci i wspomaga jej usuwanie z organizmu, regeneruje wątrobę oraz wspiera pracę trzustki.

Zioło to ma działanie przeciwzapalne, co również jest ważne w dzisiejszych czasach. Odnośnie krwi, kurdybanek pomaga też przy nieregularnym rytmie pracy serca i pozytywnie wpływa na produkcję leukocytów. Ma bardzo dobre działanie na układ pokarmowy, nerwowy – łagodzi stres i delikatnie uspakaja. Kurdybanek pomaga przy infekcjach górnych dróg oddechowych, przy kaszlu, dusznościach i stanach zapalnych np. gardła. Dodatkowo jest dobry dla skóry, dzięki działaniu regeneracyjnemu oraz przeciwzapalnemu. Stosowano go do leczenia ran, skaleczeń, lekkich oparzeń, trądziku, ale i płukania jamy ustnej, więc dobrze stosować go w formie naparów. Bluszczyk działa oczyszczająco na cały organizm i regenerująco na przewód pokarmowy, a także na skórę. Oprócz tego ma działanie ściągające, moczopędne, wykrztuśne, bakteriobójcze, przeciwbiegunkowe, wzmacniające, przeciwzapalne, grzybobójcze, lekarstwo na gojące się rany czy oparzenia. Regeneruje on naskórek. Hamuje krwawienie. Odwary z niego pomagają łagodzić dolegliwości wątroby i trzustki. Reguluje pracę oskrzeli i płuc, działa zatem korzystnie przy astmie i kłopotach z oddychaniem. Kto cierpi na reumatyzm, powinien trzymać w swojej apteczce lekarstwa z tą rośliną w składzie.

Bluszczyk zbieramy w czasie kwitnienia w kwietniu i w maju, bo wtedy roślina zawiera najwięcej wartościowych substancji. Roślinkę ścinamy usuwając zdrewniałe i pożółkłe części i suszymy w zacienionym i przewiewnym miejscu. Roślina kiedyś była również spożywana jako sałatka. Do nalewek możemy zalewać spirytusem kurdybanek świeży i kurdybanek suszony. Po wysuszeniu bluszczyk powinien mieć szarozieloną barwę, świeży jest ciemno zielony. Bierzemy kilkanaście świeżych, wypłukanych pędów rośliny i zalewamy 0,5 litrem 75% spirytusu i odstawiamy w ciepłe i miejsce na kilkanaście dni. Spirytusowy wyciąg będzie już wcześniej ale lepszy będzie gdy dłużej postoi. Po upływie tego czasu nalewkę przecedzamy przez gazę lub płótno i przelewamy do butelek. Stosujemy 3 razy dziennie po łyżce nalewki po jedzeniu. Nalewka pobudza przemianę materii, oczyszcza krew, leczy drogi oddechowe oraz działa przeciwzapalnie. Ma korzenny, przypominający trochę pietruszkę, trochę miętę aromat.

Stosowany jest również w formie naparów (herbatki). Łyżeczkę ziela zalać wrzątkiem i odstawić na 15 minut pod przykryciem. Uwielbiam jego smak i zapach. Można podkręcić go sokiem z malin lub cytryny. Można wyciskać z niego świeży sok i mieszać z dowolnym syropem (z agawy, daktylowym lub klonowym). Przelać do buteleczki i serwować do herbaty, gdy dopadnie nas przeziębienie.  Ten smak ma swoje uzasadnienie w kuchni. Bluszczyk od dawna był wykorzystywany, jako przyprawa. Często zastępował natkę pietruszki. Do gotowanych i pieczonych ziemniaków, wszelkich zup z dodatkiem kartofli, rosołów. Jak stosować? Dodać 10-12 świeżych lub 1 łyżeczkę suszonych listków. Idealny dodatek do roślinnych twarożków z tofu, nerkowców, migdałów czy wiórków kokosowych. Jako dodatek do pesto i past do pieczywa. Można z niego robić ocet ziołowy. Wystarczy 15 – 20 listków świeżych lub 2 łyżeczki suszonych zalać w butelce octem jabłkowym. Inna propozycja to pocięte ziele i wymieszane z ciekłym olejem kokosowym. Wstawiamy do lodówki i mamy przyjemne w smaku i zdrowe smarowidło do pieczywa.

Mówi się też, że bluszczyk kurdybanek to naturalne antidotum na zatrucie organizmu, choćby po wypiciu nadmiernej ilości alkoholu. – Zażywanie preparatów z bluszczykiem w składzie pomaga pozbyć się substancji toksycznych z organizmu. Osoby mające problemy z cholesterolem też mogą stosować leki z kurdybankiem. On przyczynia się bowiem do likwidacji kamieni cholesterolowych. Wyszło na jaw, że już w XVII wieku król Jan III Sobieski zwyciężył ze swoją armią pod Wiedniem, bo żołnierze też pili napar z kurdybanku. Nie dość, że nie pochorowali się, to jeszcze nabrali większych sił. Wszystko ponoć dzięki herbatce na wzmocnienie. Tak naprawdę Jan III Sobieski był miłośnikiem kurdybanka z wielu powodów. Najważniejszym był fakt że znano od wieków to zioło jak lek przeciw tyfusowi. Często było to dla wojsk istotne ryzyko infekcji i osłabienia morale w czasie walki.

Witania ospała (łac. Withania somnifera), Indyjski żeń-szeń, powszechnie zwana Ashwagandha -stosowana jest od stuleci w medycynie ajurwedyjskiej. Roślinę ceniono przede wszystkim ze względu na jej pozytywne działanie w walce ze schorzeniami jak m.in.: artretyzm, gruźlica, zapalenie oskrzeli, bielactwo, a także jako środek stosowany w przypadku problemów ze snem, zaburzeń cyklu miesiączkowego czy przewlekłej czkawki.

Niezwykłe działanie ashwagandhy wynika z obecności unikalnych związków w roślinie. Zielona część ashwagandhy zawiera witanolidy, wykazujące silne działanie antybakteryjne i antynowotorowe. W korzeniu ashwagandhy znajdziemy glikowitanolidy, które mają działanie adaptogenne (tj. wzmagające proces budowy odporności organizmu) oraz witanozydy, których działanie nie jest jeszcze do końca zbadane.
Ashwagandha przede wszystkim ceniona jest ze względu na pozytywny wpływ na siły witalne, czyli ogólną kondycję ciała i umysłu. Spożywanie ashwagandhy polecane jest osobom, które chcą wzmocnić swoją kondycję fizyczną, a także tym z nas, których życie wymaga wytężonej pracy umysłowej, wysokiego poziomu koncentracji oraz dużej odporności psychicznej. Ashwagandha wykazuje działanie antystresowe oraz pobudzające receptory mózgowe, co związane jest z obecnością w korzeniu rośliny licznych glikowitanolidów.
Typowy adaptogen
Adaptogen to lek ziołowy wspomagający odporność organizmu na stres, stosowany w stanach wyczerpania, niepokoju itp. Pojęcie to zostało wprowadzone przez rosyjskiego naukowca dr Mikołaja Lazarewa. I właśnie takim typowym adaptogenem jest Ashwagandha. W zielu i korzeniu rośliny znajdują się witanolidy o właściwościach przeciwbakteryjnych i przeciwnowotworowych. Dodatkowo w korzeniu można znaleźć glikowitanolidy, które wspomagają odporność organizmu. Niedawno odkrytymi związkami w korzeniu są witanozydy – ich działanie nie jest jeszcze w pełni poznane. To co jednak wiadomo to fakt, że Ashwagandha wpływa korzystnie na gospodarkę energetyczną organizmu. Dzięki właściwościom przeciwutleniającym chroni tanki przed stresem oksydacyjnym i wymiata wolne rodniki. Wspiera budowanie tkanki mięśniowej. Wspomaga w utrzymaniu dobrego samopoczucia oraz równowagi emocjonalnej, a także jest przydatna w stanach obniżonej koncentracji, wyczerpania, zmęczenia i napięcia nerwowego. Dodatkowym atutem jest wspomaganie pamięci, również u osób starszych.

Z opinii naukowców wynika, że ashwagandha ma także działanie przeciwdepresyjne, a efekty podawania preparatów opartych na ashwagandzie są podobne jak w przypadku leków opartych o imipraminę. Ashwagandha polecana jest także osobom zmagającym się z innymi problemami psychicznymi jak obniżenie nastroju, przygnębienie, ale także choroby jak schizofrenia czy choroba afektywna dwubiegunowa, stany lękowe oraz nerwica.
Ashwagandha badana jest także pod kątem walki z nowotworami. Zgodnie z przeprowadzonymi badaniami, witanolidy obecne w zielonej części rośliny, mogą wykazywać działanie hamujące wzrost niektórych nowotworów: raka piersi, płuc, trzustki oraz jelita grubego. Ponadto, ashwagandha jest skutecznym środkiem wspomagającym pacjentów w trakcie chemioterapii.
Zawarte w ashwagandzie substancje hamują postęp neutropenii (zbyt mała ilość białych krwinek). Pacjenci będący w trakcie chemioterapii i przyjmujący jednocześnie preparaty zawierające ashwagandhę twierdzą, że poprawiło się ich samopoczucie, a także są mniej zmęczeni.

Witania ospała polecana jest osobom narażonym na działanie metali ciężkich. Działanie ashwagandhy chroni wątrobę przed szkodliwym wpływem toksycznych związków, zapewniając jej barierę ochronną. Preparaty zawierające ashwagandhę są skuteczne w terapii zwyrodnienia stawów oraz obniżają poziom cukru we krwi.

Poleca się stosowanie ashwagandhy profilaktycznie, jako sposób na poprawę odporności organizmu. Picie herbat zawierających ashwagandhy wzmaga aktywność tzw. komórek NK (ang. Natural Killers – naturalni zabójcy), czyli komórek, które odpowiadają za niszczenie szkodliwych wirusów i bakterii przez nasz organizm. Warto spożywać herbatkę zawierającą ashwagandhę zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym, kiedy jesteśmy szczególnie narażeni na przeziębienie i grypę.

Przeciwskazania
Ze względu na skutki uboczne, Ashwagandha będzie miała kilka znaczących przeciwskazań. Nie zaleca się stosowania jej u dzieci, kobiet w ciąży i karmiących piersią. Powinny z niej zrezygnować także osoby, które przyjmują leki przeciwpadaczkowe, a także środki znieczulające. W okresie stosowania nie należy spożywać alkoholu oraz stosować leków nasennych, uspokajających czy przeciwlękowych.
Trzeba jednak pamiętać, że gwarancją skuteczności jest odpowiednia jakość surowca, systematyczność stosowania i właściwe dawkowanie.

Podagrycznik pospolity (Aegopodnium podagraria) to roślina bardzo żywotna i szybko rozprzestrzeniająca się za pomocą kłączy. Spotkamy ją niemal wszędzie – na terenach zacienionych i wilgotnych, w lasach, zaroślach, przy drogach. W ogrodach zaś podagrycznik najczęściej rośnie w pobliżu ogrodzeń, pojawia się także w uprawach rolniczych. Podagrycznik odrasta nawet z niewielkiej części kłącza, dlatego bardzo szybko się rozprzestrzenia tworząc zwarte połacie.
Roślina dla wielu uważana za chwast trudny do wyplenienia jednak może ona pomóc na wiele codziennych dolegliwości.
Podagrycznik zawiera witaminę C, prowitaminę A, minerały (potas, magnez, cynk, miedź, mangan), poliacetyleny, polifenole, olejki eteryczne. Dotychczas dowiedziono badaniami właściwości silnie przeciwzapalne, przeciwdrobnoustrojowe (zwalczają bakterie, m.in. Escherichia coli czy gronkowca) oraz potencjalne właściwości przeciwnowotworowe ((badania nad tą właściwością podagrycznika ciągle trwają), działając cytotoksycznie wobec wielu nowotworów).

Ziele podagrycznika stosowane w postaci wyciągów wodnych (naparu) działa silnie przeciwzapalnie i przeciwreumatyczne. W większości przyczyną podagry (dny moczanowej) i chorób reumatycznych jest odkładanie się w stawach kryształków soli kwasu moczowego. Regularnie stosowany napar z podagrycznika zwiększa usuwanie tych soli z organizmu. Dzięki takiemu działaniu nie tylko łagodzi objawy – ból stawów i ich sztywność, ale także zwalcza przyczynę choroby. Podagrycznik działając przeciwzapalnie, zmniejsza stany zapalne pojawiające się w obrębie stawów również łagodząc objawy, ponadto wpływa regulująco na procesy przemiany materii, będące przyczyną choroby, może więc być również stosowany w celu zmniejszenia ryzyka nawrotu objawów. Korzystnie wpływa również na wątrobę – z powodu tych właściwości picie naparu z podagrycznika polecane jest w trakcie kuracji odtruwających organizm.
Naturalny sposób na oczyszczanie organizmu
Podagrycznik ma silne właściwości oczyszczające, usuwa z organizmu zbędne produkty przemiany materii, działa odtruwająco. Wpływa również oczyszczająco na wątrobę, dlatego jest polecany do stosowania w czasie terapii oczyszczających, dla osób odchudzających się oraz osób, które stale przyjmują leki syntetyczne, jako środek wspomagający i odtruwający. W terapiach oczyszczających można stosować napar z podagrycznika, bardzo skuteczny będzie także sok ze świeżych liści podagrycznika. Od kilu lat bardzo popularne także stało się używanie świeżych, młodych liści podagrycznika, które zrywa się wiosną -w maju. jako dodatek do sałatek warzywnych.
Liście i ziele podagrycznika stosowane w postaci herbaty wpływają również korzystnie na pracę przewodu pokarmowego – poprawiają trawienie, polecane są w zaburzeniach funkcjonowania jelit, biegunkach, zaparciach jako środek regulujący. Zarówno świeże, jak i suszone ziele podagrycznika w postaci naparu lub soku polecane jest również na problemy skórne – trudno gojące się rany, owrzodzenia, oparzenia, a także na użądlenia i ukąszenia owadów. Jako roślina o właściwościach moczopędnych i oczyszczających będzie także łagodziła trądzik o oraz zmniejszała obrzęki.

Piołun (łac. Artemisia absinthium) to znane gorzkie ziele, nazywane panieńskim, stosowane było od stuleci w medycynie ludowej. Jest to pospolita bylina, którą można spotkać w różnych stronach świata. W Polsce okres jej kwitnienia przypada w drugiej połowie kwietnia. To niepozornie wyglądające ziele o prozdrowotnych właściwościach. Stosowana od wieków w medycynie ludowej, znów powraca do łask. Naturalny specyfik Stosowany był między innymi na dolegliwości pokarmowe czy przypadłości typowo kobiece. Inne nazwy: wermut, panieńskie ziele, psia ruta czy absynt.
Związki chemiczne zawarte w piołunie wspomagają wątrobę przez jej oczyszczanie i woreczek żółciowy przez odprowadzanie żółci do dwunastnicy. Mogą też pobudzać apetyt i wspomagać przemianę materii. Działa rozkurczowo, bakteriobójczo, przeciwzapalnie i pobudza wydzielanie żółci. Wspomaga też walkę z pasożytami w ciele człowieka takich jak owsiki, nicienie czy glisty ludzkie. Olejek z piołunu można stosować zewnętrznie do walki z wszawicą czy świerzbem, a także posmarować nim klatkę piersiową, aby ułatwić oddychanie i leczenie kaszlu. Może pomóc w uregulowaniu cykli miesiączkowych. Najbardziej jednak jest znany z korzystnego wpływu na układ pokarmowy. Napar lub nalewka z piołunu polecane są przy niestrawności, wzdęciach czy problemach z wątrobą. Można też je pić, aby szybko zlikwidować zgagę. To niezwykłe ziele przyspiesza także przemianę materii, a jego goryczkowy smak pobudza apetyt.
Piołun ma wiele zalet i dobrych opinii, zwłaszcza w postaci absyntu, czyli wysokoprocentowego alkoholu produkowanego na bazie wyciągu z piołunu.
Absynt to ulubiony napój alkoholowy znanych artystów, takich jak Ernest Hemingway czy Vincent van Gogh. Cieszy się też popularnością wśród smakoszy trunków. Jednak piołun ma też opinie niebezpiecznego zioła, ponieważ przedawkowanie go prowadzi do halucynacji, biegunki czy wymiotów. Dlatego trzeba stosować go z umiarem i przez krótki czas.
W celach zdrowotnych można sporządzić napar z piołunu. Wystarczy jedna łyżeczka suszonego ziela zalana jedną szklanką wrzątku. Po parzeniu go przez 20 minut wystarczy przecedzić napar. Taki napar pije się w dawce pół łyżeczki, maksymalnie 3 razy dziennie.

Przeciwwskazaniem so stosowania bylicy piołun jest uczulenie na ziele. Niepożądane skutki piołun może wywołać też u małych dzieci oraz kobiet w ciąży, dlatego i ta grupa musi zrezygnować z ziołowej kuracji wewnętrznej. Podobnie zresztą jak osoby, które leczą wrzody żołądka, dwunastnicy czy hemoroidy. Przeciwwskazaniem jest też skłonność do krwawień.
Ważne jest, aby nie stosować naparu z piołunu powyżej 10 dni, ponieważ mogą wtedy wystąpić skutki uboczne. Przy stosowaniu piołunu należy zachować umiar i nie stosować go w dawkach większych niż zalecane.

Skutkami ubocznymi mogą być: biegunka, nudności, wymioty, bezsenność, a nawet napady niepokoju, koszmary senne i zawroty głowy.