ZIOŁOPEDIA – blog

Za oknem wiosna, a to oznacza, że sezon kleszczy rozpoczął się w całej Europie. W czasie pandemii wszyscy jesteśmy spragnieni przyrody, lasów i pól ale pamiętajmy że tam również czai się inny wróg człowieka. Ci krwiopijcy czekają na swoje ofiary na trawie, dlatego należy zachować szczególną ostrożność, idąc do domku, w lesie lub na spacer po parku.

.

Ale jak chronić siebie i swoich bliskich przed tymi niebezpiecznymi nosicielami zapalenia mózgu i boreliozy?

Może warto zastosować jedną z testowanych przez lata metod ludowych? Każdy kraj ma swoje sposoby ale ciekawym jest fakt że wszystkie kultury Europy na pierwszym miejscu stawiają olejki eteryczne. Innym metodami np. w Rosji jest zadymianie odzieży, nacieranie ciała zapachem popiołu, tzw. mydło smołowe lub kładzenie ubrań na mrowisko i nasączanie w ten sposób ich tzw. kwasem mrówkowym.

Kleszcze nie lubią ostrych zapachów olejków eterycznych – w szczególności zapachów olejków cytrusowych i eukaliptusowych. Dlatego na ich bazie możemy przygotować skuteczne narzędzie, które ochroni nas przed tymi pasożytami. Rosjanie proponują by zrobić odstraszacz kleszczy biorąc 2 szklanki octu stołowego, szklankę wody i 10 kropli olejków eterycznych z eukaliptusa i cytrusów. Składniki należy wymieszać i przelać do butelki z rozpylaczem. Taki środek odstraszający kleszcze może poradzić sobie z ubraniami, plecakami i namiotami. Ponadto kleszcze boją się zapachów olejków eterycznych z rozmarynu, mięty pieprzowej, lawendy, cedru, goździków, pelargonii pachnącej, tymianku i bazylii.

Szczególne miejsce wśród ludów słowiańskich ma w zwalczaniu kleszczy również piołun. Na bazie piołunu możesz również przygotować naturalny spray. Jest to roślina o bardzo intensywnym zapachu. Aby to zrobić, 50 gramów świeżego piołunu mieli się (może być również suszony), następnie wlewa się 0,5 litra wody i doprowadza się do wrzenia. Ubrania są spryskiwane schłodzonym roztworem. Ponadto takie narzędzie jest bezpieczne dla zwierząt domowych, które mogą nawet polizać środek odstraszający a to jest ważna przyczyna rezygnacji z środków sztucznych zawierających chemię.

Przejdźmy do ogólnych zasad dotyczących odwiedzania lasów podczas aktywności kleszczowej. Idąc do lasu, preferuj wysokie buty i chowaj spodnie w skarpetkach. Ponadto odsłonięta skóra nie powinna pozostać na nadgarstkach lub szyi. Sprawdzaj siebie i swoich towarzyszy wędrówek tak często, jak to możliwe, ponieważ kleszcz nie od razu przyczepia się do skóry – może szukać odpowiedniego miejsca na ciele przez kilka godzin. Po powrocie do domu należy przeprowadzić szczególnie dokładną kontrolę. Jeśli jednak odnajdziesz kleszcza wbitego na skórze, możesz przykryć go z kroplą oleju i zmusić do wyjścia a także wyciągnąć nitką lub specjalnymi pincetami, które można kupić w każdej aptece. Jeśli nie masz pewności, czy prawidłowo usunąłeś kleszcza, jak najszybciej skontaktuj się z lekarzem.

Kleszcz zwiększa swoją objętość po ukąszeniu nawet kilkunastokrotnie. Wbija w ciało swoje haczyki i wprowadza jad znieczulający. Jest bardzo trudno wyciągnąć kleszcza któremu udało się już wbić w ciało człowieka lub zwierzęcia. Niektórzy nigdy nie dostają kleszczy w prezencie na swojej skórze, podczas gdy inni uważają, że kleszcze je absolutnie kochają. Dlaczego tak się nie dzieje, tak naprawdę nie wiadomo, ale oto wskazówki, które chronią Ciebie i Twoich bliskich podawane przez szwedzką szkołę walki z kleszczami metodami naturalnymi. Szwedzi stosują następujące środki:

– czosnek (do użytku wewnętrznego) Antagonizuje ugryzienia kleszcza, komara i innych owadów. Nacieranie czosnkiem jest skuteczne, ponieważ kleszcze nie lubią zapachu czosnku. Świeży czosnek działa, ale wiele osób woli rozpuszczalne kapsułki lub tabletki czosnkowe, ponieważ są bezwonne – a nawet można je podawać psom w domu. (Należy jednak pamiętać, że należy zachować ostrożność przy podawaniu czosnku psom i kotom ze względu na jego ostrość).

– olejki eteryczne (zastosowanie zewnętrzne)

• cytrynowy, olejek eteryczny z cytryny wymieszaj z wodą i spryskaj się dla ochrony

• lawendowy, lawenda ma działanie bakteriobójcze, a zarówno kleszcze jak i komary nie lubią jej zapachu

• z drzewa herbacianego, zawiera ponad 100 różnych substancji aktywnych, które mają właściwości przeciwgrzybicze i likwidują bakterie wywołujące choroby bez negatywnego wpływu na ludzi lub środowisko

– witamina B (zastosowanie wewnętrzne i zewnętrzne), wiele osób uważa, że przyjmowanie kompleksowo witaminy B latem jest skutecznym sposobem na odstraszanie kleszczy. Następnie zwykle zaleca się rozpoczęcie jedzenia na kilka tygodni przed urlopem, aby uzyskać pełny efekt. Witamina B jest również zwykle zalecana jako alternatywny środek ochrony dla psów i jest również uważana za skuteczną w odstraszaniu komarów.

– olej rzepakowy Jeśli wychodzisz na trawę, nasmaruj nogi i stopy olejem rzepakowym. Zapobiega to przywieraniu kleszczy do ciała. Prosty, tani i nietoksyczny środek.

– rozmaryn Możesz uniknąć kleszczy u ludzi, psów i kotów, używając rozmarynu. Oto jak: najpierw zagotuj litr wody. Wyjmij z garnka i wlej do słoika z suszonymi ziołami lub kilkoma gałązkami świeżego rozmarynu i pozwól mieszaninie ostygnąć pod pokrywką. Wlać do butelki i dodać łyżkę białego octu winnego. Przechowuj mieszaninę w lodówce. Trwałość około dwóch tygodni. Spryskaj mieszaninę na skórę lub sierść zwierzęcia i wetrzyj, kiedy ty lub twoje zwierzę powinniście wyjść na zewnątrz. Spryskuj nogi wodą rozmarynową przed chodzeniem po polach z obecnością kleszczy (dotyczy również psa).

W Polsce uznaje się że najważniejszymi naszymi ziołowymi sojusznikami przeciwko kleszczom są też:

• suszona lawenda o kojącej woni (odstrasza również pchły i muszki, a także mole w szafach)

• szałwia – kleszcze nie lubią jej gorzkawego posmaku

• mięta pieprzowa – której świeży aromat zniechęca pasożyty

• rozmaryn – działając na człowieka relaksująco i poprawiając jego koncentracje, zgoła odmiennie wpływa na „roznosiciela” boreliozy

• tymianek – jego orzeźwiający zapach skutecznie odstrasza owady

• geranium (pelargonia) – kojarzone przez kleszcze z nieznośnym dla nich zapachem róż

• suszony eukaliptus – nas orzeźwia, natomiast kleszcze odstraszy

• melisa lekarska – jej zapach przypominający nieco cytrynę także okazuje się dobrym odstraszaczem.

Skutecznym odstraszaczem komarów i kleszczy okazuje się też – uwielbiana przez koty kocimiętka a także bazylia, olejek kamforowy, olejek cedrowy oraz co może wielu zaskoczy… piwo, zawierające sporo witaminy B. Tak więc może człowiek instynktownie sięga w otoczeniu lasów i łąk po piwo i przyprawia ostro czosnkiem grillowy posiłek, którego zjedzenie powoduje intensywne przesiąknięcie skóry człowieka. Tak więc pamiętajmy że wiele olejków eterycznych powinno nam towarzyszyć w spacerach, nie bójmy się czosnkowych dodatków i na piwo spójrzmy również z uśmiechem trochę inaczej. Na zdrowie!

Jak powinny działać zioła na odchudzanie?
Powinny one przyspieszać przemianę materii, spalać tłuszcz. Zioła, które przyspieszają metabolizm charakteryzują się działaniem moczopędnym i napotnym.

Poniżej opis 9 ziół pomocnych przy odchudzaniu:

1. Mięta pieprzowa

Pierwszym z tych ziół jest mięta pieprzowa. Wyciąg z tej rośliny zwiększa wydzielanie soku żołądkowego oraz żółci w wątrobie, poprawia trawienie i przeciwdziała wzdęciom. Miętę pieprzową stosuje się między innymi przy bólach brzucha, nieżycie przewodu pokarmowego, kolce jelitowej i lekkiej niewydolności wątroby. Mięta wykazuje także inne właściwości prozdrowotne. Działa antyseptycznie i przeciwskurczowo oraz pobudza układ nerwowy.

2. Krwawnik pospolity

Krwawnik pospolity wspomaga procesy trawienne, zwiększa wydzielanie soku żołądkowego i sprawia, że składniki pokarmowe są lepiej przyswajane. Krwawnik jest także doskonałym środkiem dezynfekującym i przeciwzapalnym. Nie można jednak używać go w nadmiernych ilościach. Zaleca się picie 1-2 szklanek naparu, przygotowanego z jednej łyżki krwawnika. W przypadku tego ziela należy zachować ostrożność także ze względu na fakt, iż u osób uczulonych może powodować reakcję alergiczną w formie wysypki.

3. Lubczyk lekarski

W redukcji tkanki tłuszczowej może pomóc także lubczyk lekarski. Wyciągi z tej rośliny wspomagają pracę układu trawiennego i zapobiegają nadmiernej fermentacji jelitowej. Co więcej, lubczyk lekarski łagodzi niestrawność, wzdęcia oraz bóle brzucha. Jest stosowany również przy chorobach dróg moczowych, niewydolności nerek oraz górnych dróg oddechowych.

4. Szałwia lekarska

Szałwia lekarska to kolejne zioło, które zwiększa wydzielanie soku żołądkowego i reguluje pracę jelit. Jest często wykorzystywana przy nieżytach przewodu pokarmowego, ponieważ zawarte w niej substancje ograniczają wzrost saprofitycznej flory bakteryjnej, zapobiegają nadmiernej fermentacji, zwiększają wydzielanie żółci oraz przeciwdziałają bolesnym wzdęciom, będącym skutkiem skurczów jelit i gromadzenia się gazów. Dodatkowo szałwia wykazuje właściwości ściągające i antyseptyczne. Jest wykorzystywana przy ranach i owrzodzeniach skóry, bólach zębów, anemii, astmie, zaburzeniach miesiączkowania i zapaleniu oskrzeli. Szałwii nie powinny jednak stosować osoby z ostrym nieżytem żołądka oraz ludzie chorujący na nowotwory, które są pobudzane przez hormony estrogenne.

5. Skrzyp polny

Skrzyp polny wykorzystywany jest przede wszystkim jako ziele poprawiające kondycję włosów oraz łagodny środek moczopędny. Jednak ta roślina zwiera także krzemionkę, która jest substancją wspomagającą przemianę materii. Skrzypu polnego nie powinny stosować osoby, u których zdiagnozowano ciężką niewydolność serca albo nerek. Należy też mieć na uwadze fakt, że skrzyp zawiera antywitaminę B1, tak więc długotrwałe stosowanie go może doprowadzić do niedoboru tiaminy.

6. Mniszek lekarski

Mniszek lekarski, zwany także pospolitym, zwiększa wydzielanie soku żołądkowego oraz wspomaga trawienie pokarmów. Ułatwia przepływ żółci do dwunastnicy i ogranicza stany skurczowe w przewodach żółciowych. Posiada także inne właściwości prozdrowotne, dlatego jest stosowany przy anemii, kamicy nerkowej, paradontozie, reumatyzmie, czyrakach i niewydolności wątroby.

7. Morwa biała

Drzewo liściaste pochodzące z Chin. Udowodniono, że alkaloidy w niej zawarte obniżają poziom cukru oraz insuliny we krwi. Taki efekt wywołany jest spożyciem naparu z około 1 g liści morwy. Morwa może być więc stosowana u osób chorujących na cukrzycę lub stan przedcukrzycowy (jeśli przyjmujesz leki przeciwcukrzycowe pamiętaj, aby stosowanie morwy białej zawsze skonsultować z lekarzem diabetologiem). Morwa może również pomagać z radzeniu sobie z niepohamowanym apetytem na słodycze, który może powodować ich nadmierne spożycie i w konsekwencji wzrost masy ciała. Dodatkowo, morwa wykazuje działanie antyoksydacyjne i przeciwnowotworowe, a także obniżające poziom „złego” cholesterolu we krwi.

8. Pokrzywa zwyczajna

Pokrzywa posiada działanie moczopędne, przeciwzapalne, przeciwbólowe, obniżające ciśnienie krwi i poziom cholesterolu. Badania wykazały również, że pokrzywa może być wykorzystywana pomocniczo w leczeniu cukrzycy poprzez zwiększone wydzielanie insuliny po podaniu ekstraktu z pokrzywy i jednoczesny spadek poziomu cukru we krwi. Napar sporządza się z 2 łyżek suszonych liści pokrzywy, zalewając szklanką wrzącej wody. Należy pić 2-3 razy dziennie.

9. Kwiat rumianku

Rumianek korzystnie wpływa na przewód pokarmowy, zwiększa produkcję żółci wspomagając pracę wątroby. Napar z rumianku wspomaga trawienie tłustych potraw, także zwalcza nadkwaśność żołądka.

Ziołami, które posiadają właściwości wspomagające odchudzanie są również moringa olejodajna, łopian, bazylia, majeranek, rozmaryn, tymianek, imbir, kolendra oraz korzeń lukrecji.

DZIAŁANIE PRZECIWWIRUSOWE OLEJKÓW ETERYCZNYCH

Olejki eteryczne to lotne, zapachowe substancje, należące do wtórnych metabolitów roślinnych. Izolowane są one głównie z owoców, liści, nasion oraz korzeni, najczęściej poprzez destylację z parą wodną. Charakterystyczną cechą olejków eterycznych jest intensywny zapach i wielokierunkowa aktywność biologiczna. Znajdują one zastosowanie jako naturalne substancje zapachowe w kompozycjach perfumeryjnych i aromatach spożywczych, ale również często wykorzystywane są do celów leczniczych. W medycynie olejki eteryczne stosowane są głównie do inhalacji przy leczeniu chorób układu oddechowego, tj. zapalenia gardła i zapalenia zatok, ze względu na silne działanie antyseptyczne. Do głównych właściwości większości olejków eterycznych można zaliczyć działanie przeciwgrzybicze, przeciwbakteryjne i przeciwwirusowe. Kombinacja wszystkich czynnych składników olejku eterycznego wykazuje określoną aktywność biologiczną. Ich antyseptyczne działanie spowodowane jest obecnością mono- i seskwiterpenów.
Olejki eteryczne stanowią grupę związków chemicznych, należącą do terpenów, charakteryzującą się silnym zapachem, często charakterystycznym dla danej rośliny, w której występują. Cechą wspólną monoterpenów jest zawartość w cząsteczce 10 ato-mów węgla natomiast seskwiterpenów 15 atomów węgla.
Wykazano, że olejki eteryczne z Laurus nobilis (wawrzyn szlachetny), Thuja orientalis (żywotnik wschodni) oraz Juniperus oxycedrus (jałowiec kolczasty) wykazują silne działanie przeciwwirusowe w stosunku do koronawirusa wywołującego SARS.
Udowodniono w badaniach in vitro, że olejek eteryczny pochodzący z ziela melisy (Melissa officinalis) działa przeciwwirusowo wobec wirusów herpes simplex HSV-1 oraz HSV-2.
Przeciwwirusowe działanie potwierdzono także dla olejku eterycznego z jałowca kolczastego oraz drewna cedru libańskiego. Wirusa opryszczki niszczy również olejek z drzewka herbacianego oraz rozmarynowy (Rosmarinus officinalis), lawendowy (Lavandula latifolia) i lemongrasowy (Cymbopogon citratus). Liczne doniesienia świadczą także o przeciwwirusowym działaniu olejku goździkowego (Eugenia caryophyllus) oraz eukaliptusowego (Eucalyptus glob ulus). Przeciwwirusowo wobec wirusa grypy działa olejek z cynamonowca cejlońskiego Cinnamomum zeylanicum i z drzewka herbacianego. Stwierdzono aktywność olejków z Lippia alba i Lippia trójlistna L. origanoides oraz z lebiodki Oreganum vulgare i Bylicy pospolitej Artemisia vulgaris w stosunku do wirusa żółtej febry.

Jak się pozyskuje olejki eteryczne?
Metodą służącą pozyskiwaniu olejków eterycznych jest destylacja z parą wodną. Ponieważ składniki z roślin, które przedostają się do olejku eterycznego, są lotne z parą wodną, dostają się z nią do wydobytego ekstraktu, a po skropleniu tworzą mieszaninę fazy tłuszczowej i wodnej. Po ekstrakcji fazy są rozdzielone i faza organiczna to olejek eteryczny, natomiast faza wodna to woda kwiatowa (hydrolat).

Zastosowanie:
– inhalacje,
– aromaterapia,
– masaże,
– jako składnik naturalnych środków czyszczących/dezynfekujących

INHALACJA
Olejki eteryczne można stosować pod postacią inhalacji, wtedy do miseczki kominka aromaterapeutycznego wlewa się mieszaninę olejków (np. olejki eukaliptusowy, lawendowy, miętowy, rozmarynowy, goździkowy) – ok. 10-20 kropli w dwóch łyżkach wody. Taka mieszanka nasyci nawet średniej wielkości pomieszczenie.
KĄPIEL
Można także korzystać z aromaterapeutycznych kąpieli wlewając do wanny ok. 10 kropli mieszaniny olejków.
MASAŻ
Olejki mogą być dodatkiem do oleju, np. z pestek winogron lub migdałowego, którym wykonujemy masaż. Na 10 ml oleju powinno przypadać ok. 4 kropli mieszaniny olejków.

Oprócz tego, że pięknie pachną, ponadto olejki eteryczne posiadają szereg innych właściwości:
EUKALIPTUS:
– wspomaga układ oddechowy,
– reguluje poziom cukru we krwi,
– ma działanie przeciwbólowe,
– pielęgnuje skórę oraz zęby, łagodzi podrażnienia i oczyszcza
CYNAMON:
– posiada silne działanie przeciwnowotworowe,
– korzystnie wpływa na libido,
– obniża ciśnienie cukru we krwi,
– ma pobudzający wpływ na aktywność mózgu,
– wykazuje właściwości antyseptyczne
GOŹDZIK:
– pomaga złagodzić ból zęba,
– redukuje stres, zmniejsza uczucie zmęczenia, pomaga się zrelaksować,
– odstrasza owady i pasożyty,
– działa przeciwgrzybicznie,
– oczyszcza i odświeża skórę: pomocny w walce z trądzikiem
DRZEWKO HERBACIANE:
– dezynfekuje, działa przeciwbakteryjnie
– zabija grzyby wirusy, bakterie,
– bardzo skuteczny w walce z trądzikiem i opryszczką,
– doskonały składnik domowych środków czystości
MIĘTA:
– łagodzi dolegliwości żołądkowe i jelitowe,
– łagodzi ból głowy,
– udrażnia drogi oddechowe,
– działa przeciwzapalnie i wykrztuśnie,
– oczyszcza skórę
ROZMARYN:
– ma silne działanie antybakteryjne,
– reguluję pracę układu pokarmowego,
– pobudza aktywność mózgu,
– pomaga pozbyć się obrzęku stóp
TYMIANEK:
– stosowany przy infekcjach i przeziębieniu, działa przeciwwirusowo i antyseptycznie oraz wykrzytuśnie,
– płukanki leczą ból gardła, wspomagają leczenie anginy
– łagodzi ból stawów
JAŁOWIEC:
– działa silnie moczopędnie,
– przejawia właściwości bakteriobójcze (niszczy patogenne szczepy bakterii w drogach moczowych, układzie pokarmowym oraz na skórze),
– zwiększa wydzielanie soku żołądkowego,
– pobudza perystaltykę jelit,
– obniża ciśnienie krwi

Przed zastosowaniem olejków na skórę, po uprzednim połączeniu go z olejkiem bazowym (np. ze słodkich migdałów) należy sprawdzić reakcję alergiczną na skórze.

Literatura:
1.Właściwości przeciwdrobnoustrojowe preparatów pochodzenia roślinnego; Ziołolecznictwo, biokosmetyki i żywność funkcjonalna; PWSZ w Krośnie; 2013

Lasy to naturalne skupiska występowania świata roślin i zwierząt a w związku z tym ogrom świata bakterii i wirusów o różnym, również szkodliwym działaniu na człowieka ale zajętych samym sobą, neutralizujący się na wzajem. Co się stanie gdy zacznie braknąć lasów i całego świata związanego z nim, co się stanie z światem bakterii i wirusów? Świat ten musi się modyfikować, ewoluować by przetrwać a więc ingerować w świat obecny, w świat stworzony przez człowieka. Z jednej strony las to skupisko wielu drobnoustrojów o szkodliwym działaniu na życie człowieka ale jest to świat posiadający swoją równowagę, zasadę życia, harmonię przyrodniczą. Człowiek od swoich początków nauczył się żyć w tej równowadze, z niej czerpał, potrafił się rozwinąć ewolucyjnie pod warunkiem że świata żywiącego go nie zniszczył. Tylko powrót do swoich źródeł życia może stanowić naturalną ochronę egzystencji ludzkiej. Sztuczne wytwory – nie życia człowieka ale jego presji do konsumpcjonizmu doprowadziły stworzenia wielomilionowych skupisk ludzkich w którym świat bakterii i wirusów nie ma świata równowagi, jest to świat który w momencie wyspecjalizowania może być miejscem dominacji tak jak się stało z COVID-19.

Czy istnieje związek w obecnych czasach między zdrowiem człowieka i zdrowiem lasów? Czy leśnicy powinni zajmować się kwestiami zdrowia ludzkiego? Istnieją co najmniej dwie ważne odpowiedzi na to pytanie. Po pierwsze, być może najbardziej fundamentalne, działania leśne wpływają na zdrowie ludzi, a zdrowie ludzi wpływa na lasy. Po drugie, od wielu już lat problemy odzwierciedlają rosnące globalne obawy dotyczące zdrowia ludzi. Sytuacja wybuchu pandemii koronawirusa przypomina nam o toczącej się już dyskusji od wielu lat. Podobnie jak w przypadku wielu statystyk dotyczących lasów, globalne i regionalne statystyki dotyczące zdrowia ludzi żyjących w lasach podlegają pewnym stałym pytaniom o przyszłość. Poczucie skali zarówno problemów zdrowotnych dla ludzi, jak i powiązań między lasami a zdrowiem można zrozumieć na podstawie następujących danych statystycznych na przykład w innych miejscach świata chociaż obecna sytuacja z suszą i pożarami również wskazuje wiele podobieństw z Polską.

• Dym z drewna opałowego i pożarów lasów powoduje poważne problemy z oddychaniem człowieka. Dym z prostych paliw z biomasy może powodować od 1 do 2 milionów przedwczesnych zgonów rocznie, głównie kobiet i małych dzieci w krajach rozwijających się. Smugi dymu z pożarów lasów mogą przebyć setki kilometrów, co stanowi duże zagrożenie dla zdrowia; rozległe pożary lasów w Indonezji w 1997 r. spowodowały około 16 400 zgonów niemowląt.

• W samych tylko Indiach około 2 500 roślin jest używanych w medycynie, a naukowcy dodają, że dla 400 milionów do 500 milionów hindusów tradycyjna medycyna jest jedyną opcją.

• Od 70 do 80 procent Afrykanów konsultuje się z tradycyjnymi lekarzami, którzy często polegają na roślinach leczniczych. Na przykład w Zjednoczonej Republice Tanzanii istnieje od 30 000 do 40 000 tradycyjnych lekarzy w porównaniu z zaledwie 600 lekarzami tzw. medycyny współczesnej

• Każdego roku sprzedawane są farmaceutyki o wartości ponad 100 miliardów USD.

Wszechobecność poważnych problemów zdrowotnych, takich jak występujące u ludzi wirusy niedoboru odporności i zespół nabytego niedoboru odporności (HIV i AIDS), Ebola i malaria, COVID-19 są równoważone uznaną wartością tradycyjnej wiedzy i wykorzystaniem roślin leczniczych jako alternatywy dla współczesnej medycyny. Ponieważ obszary lasów, prawie z definicji, mają niższą gęstość zaludnienia niż obszary miejskie lub krajobrazy rolnicze, ludzie mieszkający na obszarach leśnych są zwykle pomijani w formalnych systemach opieki zdrowotnej i badaniach. Często są one trudne do osiągnięcia, a odległe obszary leśne mogą mieć trudności z przyciągnięciem lekarzy, pielęgniarek i administratorów systemów opieki zdrowotnej. Paradoks polega że dotyczy to nie tylko krajów egzotycznych ale i na przykład obszarów wiejskich Polski.

Istnieją zarówno etyczne, jak i praktyczne powody odwrócenia tego trendu. Sprawiedliwość społeczna wymaga skupienia większej uwagi na tych, którzy mają niesprawiedliwy dostęp do dobrych warunków zdrowia, niezależnie od środków; mieszkańcy lasów dysponują wiedzą i możliwościami, które mogą znacząco przyczynić się do poprawy gospodarki leśnej. Wskazuje się główne powiązania między lasami a zdrowiem człowieka, koncentrując się na dwóch głównych pytaniach:

• Jakie są warunki zdrowia ludzi w lasach i wokół nich?

• Jakie są związki przyczynowe między lasami a zdrowiem człowieka?

Czy powinny być zalecenia dotyczące polityki skierowane do określonych podmiotów, takich jak pracownicy służby zdrowia lub leśnicy? Naukowcy już dawno zwracają uwagę że tak powinno właśnie być. Człowiek żyjąc w czasach konsumpcjonizmu słuchał tak stawianych pytań z ignorancją. Lasy nie mają takiego samego znaczenia w życiu codziennym wszystkich ludzi mieszkających w lesie i w jego pobliżu. Ich znaczenie różni się – od myśliwych-zbieraczy, przez rolników do mieszkańców różnej wielkości miast. Łowcy-zbieracze i rolnicy polegający na lasach w sposób najbardziej fundamentalny, jeśli chodzi o utrzymanie, zdrowie, dochód i kulturę wiedzą że ich całkowity styl życia może zależeć od lasu. Najprawdopodobniej będą mieli użyteczne zasoby wiedzy rdzennej, które można wykorzystać w celu poprawy gospodarki leśnej. Chociaż potencjał lasów w zakresie poprawy warunków życia może być niewielki, lasy stanowią ważną sieć bezpieczeństwa zdrowia. Ludzie mieszkający w lasach i w ich pobliżu zazwyczaj otrzymują znaczną, choć zmienną, ilość pożywnej żywności z lasów. Biedni ludzie są nieproporcjonalnie zależni od takiego jedzenia. Adekwatność dostępu myśliwych-zbieraczy do składników odżywczych z lasu oraz wartość odżywcza wielu pokarmów leśnych są nadal badane. Wydaje się, że żaden człowiek na tej planecie nie jest teraz całkowicie zależny od dziko zebranych produktów leśnych. Modyfikacja krajobrazu jest często motywowana potrzebą pożywienia. Niektóre zmiany utrzymują lesistość i jednocześnie zwiększają produkcję żywności. Zmiany w składzie lasu spowodowane wycinką, polowaniami i gatunkami inwazyjnymi mają różnorodny wpływ na dostępność żywności. Różne etapy odrastania lasu różnią się produktywnością żywności. Wylesianie, wzrost populacji, przemieszczanie się ludzi, ekonomia, władza i choroby są ściśle ze sobą powiązane, ale przewidywanie wpływu konkretnych zmian na powierzchni ziemi na zdrowie ludzkie będzie wymagało analizy lokalnych warunków.

Pojawiające się choroby wirusowe stanowią poważne zagrożenie dla populacji ludzi i dzikiej przyrody. Choroby te mają różny związek z wylesianiem, ale w większości przypadków wylesianie wydaje się zwiększać obciążenie chorobami miejscowej ludności. Wiele roślin leśnych i zwierząt produkuje trucizny, fungicydy, antybiotyki i inne biologicznie aktywne związki jako mechanizmy obronne, a wiele z nich ma zastosowanie lecznicze. Związki, które mają wspólne zastosowania lecznicze, takie jak orzechy cola, kofeina, czekolada, papryka chili i kokaina, znajdują się również na obszarach leśnych. Wiele zachodnich produktów farmaceutycznych pochodzi z wielu gatunków leśnych, Tradycyjne systemy opieki zdrowotnej opierają się na znaczącej lokalnej wiedzy o roślinach leczniczych we wszystkich głównych obszarach tropikalnych. Te systemy opieki zdrowotnej są ważne, szczególnie tam, gdzie nie ma formalnej opieki zdrowotnej. Rynek tradycyjnych leków jest duży i rozwija się, a znaczna część z nich leży w rękach kobiet, zwłaszcza tych, które dotyczą mniej cennych handlowo roślin leczniczych. Istnieje również coraz więcej dowodów naukowych na skuteczność niektórych z tych powszechnie stosowanych tradycyjnych środków. Jednocześnie zagrożone są rośliny lecznicze na całym świecie, poprzez niektóre z tych samych mechanizmów opisanych w odniesieniu do żywności. Niektóre z zagrożeń obejmują powolny rozwój pożądanych gatunków, utratę tradycyjnych mechanizmów, które przyczyniły się do zrównoważonego użytkowania, oraz konkurujące zastosowania tego samego gatunku, w połączeniu z rosnącą komercjalizacją i rynkami światowymi. Certyfikacja roślin leczniczych i lepsze techniki gospodarki leśnej oferują możliwe częściowe rozwiązania. Firmy farmaceutyczne były czasami oskarżane o czerpanie niedopuszczalnie dużych korzyści z wiedzy mieszkańców lasów, biorąc pod uwagę powszechne ubóstwo na obszarach leśnych. Kwestie związane z prawami własności intelektualnej, implikacjami dla integralności kulturowej oraz kwotami i beneficjentami świadczeń są złożone. Konwencja o różnorodności biologicznej (CBD) ma na celu ochronę praw do podziału korzyści, ale nie istnieją odpowiednie mechanizmy do tego, zwłaszcza w wielu krajach rozwijających się. Próby nawiązania współpracy między przemysłem farmaceutycznym a lokalnymi społecznościami w zakresie ochrony biologicznej przyniosły mieszane rezultaty.

Zmiany kulturowe i konsekwencje rozwoju stawiają nowe wyzwania. Poczucie tożsamości i wspólnoty ma kluczowe znaczenie dla jakości całego życia ludzkiego. Coraz częściej uznaje się, że kultura ma duży wpływ na jakość życia, samopoczucie i zdrowie ludzi. Wśród łowców-zbieraczy i wielu rolników powiązania las-zdrowie są kluczowe. Ważne są kwestie dla osób zajmujących się zdrowiem jest pytanie jakie przekonania i praktyki zdrowotne są zintegrowane z innymi częściami systemów kulturowych; odmienne filozofie dotyczące zdrowia i opieki zdrowotnej; oraz różnorodność podejść do zdrowia i chorób istniejących w lasach świata. Troska o zdrowie ludzkie wymaga uwagi na wzajemne powiązania między społecznościami obszarów leśnych i wiejskich, ich kulturami i samymi biocenozami lasów.

Lukrecja gładka Glycyrrhiza gabra – słodnia to bylina z rodziny bobowatych. Nazwa Glycyrrhiza wywodzi się od greckiego słowa „glycos”, które oznacza słodki i „rhiza”, czyli korzeń.
W stanie dzikim lukrecja występuje w Azji Mniejszej, Azji Środkowej i południowych częściach Europy. Uprawiana jest między innymi w Hiszpanii czy w Polsce. Surowcem leczniczym jest korzeń rośliny, który po okorowaniu i wysuszeniu ma żółty kolor, jest bezwonny, a w smaku bardzo słodki i lekko palący. Kwitnie w czerwcu i lipcu. Wysoko ceniona w medycynie Chińskiej.

Lukrecja na koronawirusa z Chin?
Dlaczego naukowcy sugerują stosowanie korzenia lukrecji jako sposobu na zwiększenie odporności immunologicznej przeciwko infekcji COVID-19?
W prestiżowym magazynie The Lancet opublikowano w 2003 r. badania dotyczące powiązania działania pozyskiwanej z korzenia lukrecji glicyryzyny z koronawirusem.
Badano potencjał przeciwwirusowy ribawiryny, 6-azaurydyny, pirazofuryny, kwasu mykofenolowego oraz glicyryzyny. Okazało się, że to właśnie glicyryzyna najlepiej hamuje namnażanie się koronawirusa wywołujacego SARS (zespół ciężkiej ostrej niewydolności oddechowej).
Wiadomo jednak, że glicyryzynę powinno się stosować krótkotrwale, przy długim stosowaniu mogą wystąpić działania niepożądane takie jak nadciśnienie i obniżone stężenie potasu we krwi czyli hipokaliemię.
Jedną ze składowych korzenia lukrecji kwasu glicyryzynowego jest kwas glicyretynowy. To te związki odpowiedzialne są za działanie przeciwbakteryjne, przeciwzapalne, przeciwwirusowe, przeciwłojotokowe, antyalergiczne, immunostymulujące, antyoksydacyjne i łagodzące.
Inne składniki występujące w korzeniu lukrecji to: flawonoidy, kumaryna, fitosterole, asparagina, oraz w śladowych ilościach olejek eteryczny, związki lipidowe, kwasy organiczne, betaina, cholina, aminokwasy i sole mineralne.
Sproszkowany korzeń lukrecji stosowany jest także jako zdrowsza substancja słodząca. Znajdująca się w nim glicyryzyna jest bowiem 50 razy słodsza od niezdrowego białego cukru.

Zastosowanie:
– Poprawia trawienie – lukrecja dzięki swoim właściwościom przeciwzapalnym regeneruje błony żołądka. Preparaty z lukrecją zaleca się przy dolegliwościach żołądkowo-jelitowych, zatruciach pokarmowych, w przypadku zgagi i wrzodów.
– Może spowolnić lub całkowicie zahamować komórki rakowe czerniaka
– Objawy menopauzy – substancje zawarte w lukrecji mogą zmniejszyć częstotliwość i intensywność uderzeń gorąca u kobiet w czasie menopauzy.
– Pomocniczo w leczeniu wrzodów żołądka i dwunastnicy – korzeń lukrecja regeneruje podrażnioną śluzówkę i przyspiesza gojenie się wrzodów żołądka i dwunastnicy.
– Chroni wątrobę – związki zawarte w lukrecji działają ochronnie na wątrobę. Zapobiegają między innymi chorobie stłuszczenia wątroby, stosuje się je także w terapii toksycznego i wirusowego zapalenia wątroby.
– Na choroby skóry – produkty zawierające korzeń lukrecji stosuje się zewnętrznie w przypadku atopowego zapalenia skóry i egzemy. Zaczerwienienia, swędzenie i obrzęk powinny się zmniejszyć przy regularnym stosowaniu preparatów. Leczy wypryski i podrażnienia. Jej właściwości nawilżające pomogą posiadaczkom cer suchych, wrażliwych oraz z problemami naczynkowymi.
– Hamuje rozwój próchnicy – wyciąg z korzenia lukrecji jest składnikiem wielu past do zębów oraz płynów do jamy ustnej, dowiedziono że zapobiega osadzaniu się kamienia nazębnego oraz pomaga zapobiegać trwałym przebarwieniom na zębach.
– Leczy kaszel – korzeń lukrecji polecany jest w chorobach górnych dróg oddechowych. Używany jest jako środek wykrztuśny, w przypadku suchego kaszlu, jak również mokrego. Zalecana jest w chorobie oskrzeli i gardła. Dzięki przeciwzapalnym właściwościom łagodzi chrypę i dolegliwości związane z zapaleniem krtani. Pomocna okazuje się również w przypadku chrypki oraz zapalenia migdałów.

Odwar z korzenia lukrecji:
1 łyżeczkę wysuszonego i rozdrobnionego korzenia lukrecji zalewamy zimną wodą, następnie delikatnie gotujemy przez 5 min, studzimy i przecedzamy. Pić pół szklanki odwaru 3-4 razy dziennie.

Przeciwwskazania:
Unikać jej powinny osoby, które mają wysokie ciśnienie. Roślina niewskazana jest także dla kobiet w ciąży i karmiących matek. Nie wolno podawać dzieciom. Długie stosowanie tej rośliny może powodować obrzęki, zawroty głowy i zaburzenia rytmu serca, nadciśnienie. Niezalecana jest także dla osób chorych na marskość wątroby i nerki.

Dziewanna (Verbascum L.) to roślina z rodziny trędnikowatych, rosnąca głównie na terenach o klimacie umiarkowanym, w tym w Polsce. Wyróżnia się wiele odmian dziewanny. W Polsce rośnie dziko na łąkach, polach, nieużytkach.
Jako surowiec zielarski stosowana jest przede wszystkim dziewanna wielkokwiatowa i dziewanna drobnokwiatowa oraz dziewanna pospolita. Kwiaty dziewanny używa się jako surowiec leczniczy – są one bardzo delikatne, dlatego zbiera się je ręcznie. Suszy się je w temperaturze pokojowej w przewiewnym, zacienionym miejscu. Kwitnie od czerwca do września.

Substancje obecne w kwiatach dziewanny mają działanie wykrztuśne, osłonowe na błony śluzowe jamy ustnej i przewodu pokarmowego, a także przeciwwirusowe.
Flawonoidy zawarte w dziewannie mają też działanie przeciwzapalne i antyoksydacyjne, garbniki działają bakteriobójczo, zaś saponiny mają właściwości moczopędne i przeciwzapalne. Substancje zawarte w dziewannie wspomagają też układ krążenia i pracę serca.
Dziewanna działa także regenerująco, kojąco i oczyszczająco. Wytrzymała i odporna na trudne warunki dziewanna łagodzi podrażnienia, wysypki, zaczerwienienia i inne reakcje alergiczne. Ekstrakt z dziewanny dodawany jest do kosmetyków przeznaczonych dla alergików. Sprawdza się w leczeniu trądziku, gdyż doskonale oczyszcza cerę, tonizuje ją i ogranicza stany zapalne o ropnym przebiegu.
Związki śluzowe rozrzedzają zalegającą w drogach oddechowych wydzielinę i ułatwiają jej odkrztuszanie. Dziewanna jest bardzo pomocna przy suchym kaszlu, pomoże też osobom chorującym na astmę. Łagodzi chrypkę i ból gardła – nawilża śluzówkę i powleka ją śluzem, który ma działanie osłaniające.
Dziewannę wykorzystuje się nie tylko przy schorzeniach układu oddechowego, ale też dolegliwościach ze strony układu pokarmowego. Świetnie działa przy nieżytach żołądka, biegunce, kolce jelitowej.
Zewnętrznie, w postaci okładów można stosować dziewannę w przypadku stłuczeń, ran, oparzeń, odleżyn, czy odczynów alergicznych.

Dziewanna: przeciwwskazania
Przeciwwskazaniem do stosowania dziewanny jest uczulenie na składniki ziela, ale zdarza się to rzadko i objawia się najczęściej podrażnieniem skóry. Nie mogą jej stosować kobiety w ciąży oraz karmiące piersią, bo w tych przypadkach może ona wywołać niepożądane skutki. Podawanie dziewanny dzieciom poniżej 12 roku życia najlepiej skonsultować z lekarzem rodzinnym.

Napar z DZIEWANNY
Do przyrządzenia naparu wystarczy jedna stołowa łyżka kwiatów dziewanny, którą zalewa się pół litra wrzącej wody. Zaparza się ją pod przykryciem ok. 10 minut, następnie przecedza i studzi. Można pić łyżkę lub dwie cztery razy dziennie lub pół szklanki na raz np. z dodatkiem miodu.
Herbatka z dziewanny wypijana wieczorem pomaga się wyciszyć i zrelaksować, a także pomoże zasnąć.

Dżin to trunek znany od wieków na zachodzie Europy a który w naszej polskiej kulturze zielarskiej znany jest jako jałowcówka. Dżin w połączeniu z tonikiem stanowił w czasach kolonialnych napój zalecany do spożywania w walce z malarią. W naszym kraju i w całej Europie w okresie dżumy jałowcówka była jako jedyny alkohol dozwolona do picia w walce z tą chorobą. Czy słusznie?

Jałowiec to cudowne zioło, które było używane od wieków w Polsce, jest nadal używane z wieloma korzyściami dla naszego organizmu, a natura oferuje nam łatwość jego dostępu. Mydło jałowcowe jest faktycznie wytwarzane przy użyciu oleju ze smoły jałowcowej ekstrahowanego z drzewa jałowca. Olej jałowca otrzymuje się przez destylację z parą wodną jałowca i sproszkowanych owoców. Oprócz przyjemnego zapachu jałowiec, który jest szeroko rozpowszechniony w Europie, jest również preferowany ze względu na imponujące korzyści zdrowotne. Posocznica to zatrucie krwi, bakterie lub toksyna we krwi. Jałowiec jest dobrze znanym środkiem antyseptycznym, który był stosowany nawet w wojnach od przeszłości do teraźniejszości. Ranni ludzie byli leczeni jałowcem, działając nawet jako dobra ochrona, chroniąc obrażenia przed tężcem. Mydło z jałowca jest bardzo przydatne w łagodzeniu objawów łuszczycy i łagodzeniu skóry. Problem łupieżu we włosach można również kontrolować, wybierając mydło jałowca zamiast szamponów zawierających wiele substancji chemicznych. Osoby które mają problemy ze zmianami trądzikowymi, mogą uzyskać pozytywne wyniki w krótkim czasie bez potrzeby stosowania innych leków. Wypadanie włosów to ogromny problem, szczególnie dla mężczyzn. Chociaż nie ma jeszcze lekarstwa, regularne stosowanie mydła jałowca może spowolnić wypadanie włosów i zmniejszyć ich wypadanie.

W Polsce występują 2 gatunki: pospolity i sabiński. Jest to jedno z popularniejszych wiecznie zielonych krzewów/drzew iglastych na świecie. Może osiągać wymiary nawet do 40 m wysokości, w zależności od gatunku, a jego żywotność to nawet 100 lat. Jego nazwa wzięła się od słabych i jałowych gleb na których wyrasta. Jałowiec jest produktem wykorzystywanym w sztuce kulinarnej a dokładnie jego owoce. W dawnej medycynie ludowej jałowiec wykorzystywany był przede wszystkim jako środek ułatwiający trawienie ciężkostrawnych potraw. Ta tradycja została zachowana i do dnia dzisiejszego. Szyszkojagody wykorzystywane w lecznictwie oraz w sztuce kulinarnej zbiera się jesienią i wczesną zimą, kiedy osiągną pełną dojrzałość, następnie suszy się je w temp. do 35 stopni Celsjusza i stosuje w takiej formie, bądź na ich bazie wytwarza się olejek jałowcowy. Owoce tej rośliny cechują się bogactwem składników odżywczych. Wśród nich wyróżniamy m.in. olejek eteryczny, flawonoidy, garbniki, kwasy organiczne, związki cukrowe, sole mineralne i wiele innych, wspomagających prawidłową pracę naszego organizmu. Owoce charakteryzuje silny, balsamiczny zapach oraz słodki smak, dlatego stanowią popularną przyprawę w sztuce kulinarnej, która oprócz walorów smakowych dostarcza również wartości odżywczych.

Jałowiec wykazuje wielokierunkowy wpływ na nasze zdrowie. Jedna z jego właściwości to regulowanie pracy układu moczowego. Owoce jałowca wykazują właściwości moczopędne i bakteriobójcze. Przyczyniają się do zwalczania stanu zapalnego pęcherza i dróg moczowych. Pomagają usuwać toksyny z organizmu wraz z moczem. Dbają o prawidłową pracę nerek. Jałowiec korzystnie wpływa na pracę układu trawiennego. Pomaga usprawniać przemianę materii, stymulować perystaltykę jelit, wzmagać procesy trawienne. Przyczynia się również do stymulowania wydzielania żółci oraz wspiera pracę wątroby i jej regenerację. Pomaga łagodzić dolegliwości żołądkowe takie jak niestrawności, wzdęcia, zaparcia. Przyczynia się do oczyszczania organizmu z toksyn, co ma ogromny wpływ na nasze zdrowie. Toksyny powodują powstawanie w naszym organizmie wolnych rodników, będących przyczyną wielu chorób, w tym także nowotworów, oraz przyspieszonego procesu starzenia się organizmu, dlatego należy zwalczać ich przyczyny. Jego spożywanie pomaga także odświeżać oddech. Napar z szyszkojagód wykazuje właściwości rozgrzewające, dlatego pomaga zwalczyć infekcje i przeziębienia oraz obniżać wysoką temperaturę. Dodatkowo cechuje się działaniem przeciwbólowym i jest pomocny przy łagodzeniu np. bólów mięśniowych, bólu głowy i innych. Przyczynia się do wzmocnienia układu odpornościowego organizmu, dzięki czemu zmniejsza się ryzyko złapania infekcji i grypy. Szczególnie warto zastosować kurację jałowcem w czasie jesienno-zimowym kiedy ryzyko znacznie wzrasta.

Olejek jałowcowy, bądź maść jałowcowa jest pomocna na bóle reumatyczne, pomaga rozgrzewać skórę i łagodzić stany zapalne stawów. Może być również pomocny przy cellulicie, rozstępach i chorobach skórnych takich jak trądzik. Jałowiec wykorzystywany jest także często przy innych dolegliwościach takich jak astma, gościec, zatwardzenie, łupież, afty, brodawki.

Kuracja jałowcem nie jest przeznaczona dla każdego. Osoby z ciężkimi chorobami nerek i wątroby oraz z silnymi stanami zapalnymi przewodu pokarmowego nie powinny jej stosować. Przeciwwskazania istnieją również wobec kobiet w ciąży. Kuracja w zbyt dużych ilościach może podrażnić nerki i żołądek, dlatego należy zachować umiar. Suszone owoce jałowca mogą być spożywane bezpośrednio, np. w celu odświeżenia oddechu. Wtedy maksymalna dawka to ok. 3-4 owoce na dzień. Olejek z jałowca przeznaczony jest tylko i wyłącznie do stosowania zewnętrznego.

Czystek Cistus – to niewielki krzew, dziko rosnący na południu Europy. W Polsce uprawiany w ogrodach jako roślina ozdobna oraz jako roślina stosowana w ziołolecznictwie.

Niewątpliwie sposób odżywiania i tryb życia mają ogromny wpływ na kumulowanie się toksyn w organizmie. Im więcej przetworzonej żywności, pokarmów ubogich w witaminy, minerały i błonnik, jedzenia tłustego i słonego, tym więcej toksyn. Brak aktywności fizycznej, stres, nawet nadmiar zażywanych leków i zanieczyszczenie powietrza sprawiają, że w organizmie zaczynają zbierać się toksyny i związki, które wpływają na pogarszanie się stanu zdrowia, spadek odporności i chroniczne zmęczenie.

Właściwości lecznicze czystka:
– jest źródłem naturalnych antyutleniaczy,
– neutralizuje wolne rodniki (a rodniki powodują wiele chorób, w tym nowotwory),
– wzmacnia organizm, poprawiając funkcjonowanie układu odpornościowego,
– zmniejsza poziom złego cholesterolu,
– hamuje rozwój stanów zapalnych,
– poprawia krążenie,
– działa antyalergicznie (hamuje uwalnianie histaminy),
– zwalcza drobnoustroje i grzyby,
– pomaga w walce z trądzikiem (ogranicza nadmiar sebum)
– korzystnie wpływa na stan włosów
– działa moczopędnie i dzięki temu wspomaga nerki w intensywnym wypłukiwaniu szkodliwych substancji,
– picie naparu z czystka poprawia też równowagę flory bakteryjnej, przez co wspiera jelita i układ pokarmowy,
– działa wybielająco na zęby
W kosmetologii czystek wykazuje działanie antyseptyczne, ściągające, przeciwzmarszczkowe, ujędrniające, napinające skórę, ułatwia usuwanie świeżych blizn.
Napar z ziela czystka poleca się palaczom i mieszkańcom dużych miast.

Jak spożywać czystek?
Jeśli chcemy jak najszybciej odczuć korzyści ze spożywania czystka, jego napar powinien być pity regularnie i przez długi czas, najlepiej przy każdej sposobnej okazji. Jednorazowe napicie się nic nie zdziała. Jednakże po codziennym stosowaniu będziemy w stanie zauważyć efekty.

Dlaczego warto pić napar z czystka?
Czystek wzmacnia układ immunologiczny i działa antyoksydacyjnie – dzięki dużej ilości polifenoli czystek doskonale radzi sobie z drobnoustrojami, które wywołane są poprzez wirusy. Uznaje się go za wspaniałe lekarstwo przeciw grypie, drożdżycy czy boreliozie. Nawet w przypadku infekcji górnych dróg oddechowych czystek jest w stanie znacznie szybciej pozbyć się uciążliwych symptomów.

Czystek działa alkalizująco i wpływa na higienę jamy ustnej – napar z czystka jest także znakomitym środkiem o charakterze antybakteryjnym. Wpływa on w znacznym stopniu na higienę jamy ustnej. Dlatego też, jeśli płyn do płukania ust jest naszym nieodzownym towarzyszem, śmiało możemy zamienić go na wspomniany napar.

Czystek zmienia zapach naszego ciała – kolejnym powodem, dla którego warto jest regularnie spożywać herbatkę z czystka, jest zmiana zapachu wydzielin, jakie produkuje nasze ciało. Jeśli więc doskwiera nam nieustanny zapach potu, po kilku tygodniach systematycznego picia naparu jesteśmy w stanie złagodzić objawy poprzez walkę od wewnątrz.
Ziele czystka usuwa z organizmu nagromadzone w nim metale ciężkie. Picie naparu poleca się także palaczom i mieszkańcom dużych miast. Oczyszczające, detoksykujące właściwości czystka są jednymi z pierwszych, których działanie odczuwa się, rozpoczynając kurację.

Przygotowanie

Napar z czystka przygotowujemy jak zwykłą herbatę ziołową, czyli czubatą łyżeczkę zalewa się wrzątkiem i pozostawia pod przykryciem na około 15 minut. Następnie należy ją odcedzić i po przestudzeniu pić 2-3 razy dziennie. Zaleca się jedną porcję herbaty zaparzać wielokrotnie, co pozwoli nam wydobyć z niej dobroczynne składniki. W okresie letnim możemy dodać do niego kostki lodu, cytrynę czy listek mięty.

Zioła oczyszczające to jeszcze: liść pokrzywy, ostropest plamisty, łopian większy, przetacznik leśny, melisa lekarska, rumianek 🙂

Ruta zwyczajna (łac. Ruta graveolens L.) to roślina należąca do rodziny rutowatych. Jej ojczyzną są kraje śródziemnomorskie, ale rozprzestrzeniła się praktycznie w całej południowej Europie, a obecnie uprawiana jest w wielu miejscach na świecie, w tym w Polsce. Jest byliną, dorasta do 1 metra wysokości, kwitnie od czerwca do sierpnia, wydając żółte kwiaty tworzące baldachogrono. Jest rośliną mrozoodporną, lubiącą słoneczne stanowiska. Według ludowej tradycji to roślina symbolizująca czystość i dziewictwo. Wianek z ruty wkładała na głowę panna młoda, która po ślubie wrzucała go do ognia. Ruta miała wabić mężczyzn, a sianie ruty oznaczało staropanieństwo. Ponadto: odwracała czary i odpędzała złe moce.
Ruta zwyczajna dała nazwę związkowi chemicznemu o nazwie rutyna. Po raz pierwszy wyodrębnił ją z rośliny niemiecki aptekarz August Weiss pod koniec XIX wieku. Rutyna ma właściwości przeciwzapalne i antyoksydacyjne. W połączeniu z witaminą C wchodzi w skład wielu leków na przeziębienie i wzmacniających odporność. Spowalnia utlenianie się witaminy C. Ponadto rutyna wzmacnia naczynia krwionośne, zmniejszając ich przepuszczalność, działa przeciwzakrzepowo, ma właściwości antyalergiczne.
Ruta zwyczajna ma wiele zastosowań w ziołolecznictwie.
Stosowana jako środek żółciopędny, wiatropędny, rozkurczający mięśnie gładkie, uszczelniający naczynka krwionośne, czy likwidujący siniaki. Jest rośliną powodującą jednak fotouczulenia, więc stosując rutę należy zachować ostrożność, jeśli się ma jasną karnację.
Zioło to wykazuje właściwości:
– przeciwutleniające, antybakteryjne, przeciwwirusowe i przeciwzapalne (to o właśnie dzięki temu była szeroko stosowana w europejskiej medycynie ludowej).

Ruta zawiera alkaloidy o właściwościach przeciwskurczowych, przeciwhistaminowych i przeciwzapalnych. Znajdująca się w niej rutyna to związek roślinny – silny przeciwutleniacz, który chroni przed uszkodzeniami wywołanymi przez wolne rodniki. Poza tym jest źródłem olejków eterycznych, flawonoidów, alkaloidów, kumaryny, soli mineralnych, witaminy C oraz kwasów organicznych.

Ruta wykazuje działanie:
• przeciwgrzybicze – łagodzi swędzenie i zapalenie skóry oraz grzybicę;
• rozjaśniające – zawarte w niej przeciwutleniacze chronią przed działaniem wolnych; rodników oraz przedwczesnym starzeniem skóry;
• owadobójcze – jest naturalnym sposobem, by odstraszyć wszy oraz inne pasożyty;
• wzmacniające włosy – dodaje blasku, pobudza do wzrostu i naprawia zniszczenia oraz rozdwojone końcówki;
• uspokajające – koi nerwy;
• odstrasza owady takie jak muchy, komary czy karaluchy;
• antybakteryjne – warto pijać napar z ruty, ponieważ chroni nas przed infekcjami bakteryjnymi, zwalcza infekcje jelit u dróg moczowych oraz przeciwdziała salmonelli czy zatruciom pokarmowym;
• przeciwskurczowe – łagodzi bóle mięśni i bóle menstruacyjne;
• przeciwzapalne – zmniejsza stany zapalne mięśni i stawów;
• łagodzące ukąszenia owadów czy węża.

Ruta stosowana jest w przypadku problemów trawiennych takich jak: brak apetytu, biegunka i rozstrój żołądka. Znajduje również zastosowanie w przypadku problemów krążeniowo-sercowych takich jak miażdżyca tętnic czy kołatanie serca. Stosuje się ją do leczenia bólu głowy, skurczy mięśni czy zapalenia stawów. Zmniejsza problemy układu nerwowego. Tamuje krwawienie, leczy gorączkę. Sprawdza się jako antidotum na obrzęki spowodowane zatrzymaniem wody w organizmie oraz oczyszcza organizm z bakterii jelitowych i grzybów. Reguluje miesiączkę, a dawniej była stosowana zewnętrznie w formie okładów na bóle zębów, uszu czy głowy oraz do leczenia zwichnięć, opuchnięć, urazów kości i skręceń, a także jako naturalny środek odstraszający owady.
Ruta zwyczajna, dzięki flawonoidom, działa dobroczynnie na układ krwionośny. Pomaga w uszczelnianiu żył i wzmacnia je, wpływając tym samym na poprawę krążenia krwi, zmniejszając wysięki i działając przeciwutleniająco. Ziele ruty wchodzi w skład leków na opuchliznę nóg. Może być pomocne w leczeniu żylaków, zapalenia żył, a także siniaków. Ruta zwyczajna jest ponadto pomocna w profilaktyce miażdżycy.

Używana jest także do aromatyzowania żywności i napojów. Podkreśla smak mięs, sałatek, ryb, potraw z kapusty i grzybów. Przyprawa ta jest gorzka w smaku, jednak gorycz łagodnieje pod wpływem kwasu. W związku z tym warto stosować ją do warzyw marynowanych w occie lub kiszonych. Aromatyzuje się nią również napoje owocowe, herbaty i alkohole.

Zapach ruty odstrasza nie tylko owady, ale również koty. Warto wiedzieć, że ogrodnicy uprawiający swoje ogrody zgodnie z naturą i bez chemicznych środków ochrony roślin stosują wywary z ruty, by wzmocnić rośliny i zapewnić im naturalną ochronę przed szkodnikami.

Ciekawostka:
Dawniej ruta zwyczajna (Ruta graveolens) stosowana była jako afrodyzjak. Panny siały ją w swoich ogródkach, a kwiatów ruty używano jako obowiązkowego dodatku do ślubnych wianków. Okazuje się, że to roślina z historią. Używała jej święta Hildegarda, a w czasach starożytnych była popularnym lekiem na dosłownie wszystko. Ta roślina ogrodowa o właściwościach leczniczych zwana jest też „zielem łaski”.

Skutki uboczne ruty zwyczajnej
Ruta w dużych dawkach jest rośliną trującą i powinna być stosowana z zachowaniem szczególnej ostrożności. Wśród skutków ubocznych jej stosowania wyliczyć można bezsenność, zawroty głowy, wysypki, skurcze, zwiększoną wrażliwość na słońce czy podrażnienie żołądka.
Ziela nie mogą spożywać kobiety w ciąży, ponieważ powoduje skurcze mięśni macicy, krwawienia i może doprowadzić do poronienia.
Nie zaleca się ruty zwyczajnej także w chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy, w nieżycie przewodu pokarmowego, w przewlekłym owrzodzeniu jelita grubego, w nadkwaśności oraz przy krwawieniach z macicy.
Ruta ma wpływ na mechanizm wytwarzania pigmentu skórnego – melaniny, oraz na sam naskórek i może zapobiegać jego szybkiemu złuszczaniu się i narastaniu. Dotykanie świeżego ziela ruty wywołuje u osób wrażliwych pęcherzowe zapalenie skóry.

Moringa olejodajna (Moringa oleifera), drzewo chrzanowe – gatunek drzewa tropikalnego z rodziny moringowatych, pochodzący z północno-zachodnich Indii i Pakistanu. Odporne na suszę. Udomowione także w innych krajach Azji, w Afryce i Ameryce Południowej.

Nazywana potocznie “drzewem chrzanowym”, ponieważ jej korzenie przypominają w smaku chrzan, “drzewem życia” lub ”cudownym drzewem’’. Do rodziny moringowatych należy 13 gatunków, jednak moringa olejodajna jest najbardziej rozpowszechniona ze względu na jej wartościowy skład i wszechstronne zastosowanie w lecznictwie, kosmetyce i jako środek spożywczy.

Wszystkie części drzewa można wykorzystywać na wiele sposobów.

Kwiaty, liście i kora dostarczają wartościowego surowca do leków, podobnie jak korzenie, które w smaku przypominają chrzan (stąd inna nazwa rośliny „drzewo chrzanowe”).

Z kolei z ziaren pozyskuje się olej moringa, który można wykorzystać w celach spożywczych i do pielęgnacji skóry. Ziarna – m.in. ze względu na właściwości antybakteryjne – znalazły zastosowanie także w oczyszczaniu wody.

Z kory natomiast można wytwarzać liny i papier. Cała roślina służy też jako biomasa do wytwarzania alternatywnej energii (np. biopaliwa), a jej „odpadki” są idealnym ekologicznym nawozem.

Moringa oleifera zawiera: witaminy A, B, C, D i E, wapń, potas, aminokwasy, alkaloidy, saponiny, garbniki, steroidy, kwasy fenolowe, glukozynolany, kwasy tłuszczowe omega -3, 6 i 9,  flawonoidy: rutynę, kwercetynę, ramnetynę, apigeninę i terpeny.

Moringa odznacza się także wysoką zawartością manganu, chromu i boru. Mangan jest ważny dla zdrowia kości i stawów, a chrom ma duże znaczenie w przemianie materii i przy obciążeniu stresem. Bor odgrywa dominującą rolę w gospodarce wapnia, magnezu i fosforu. Jest także mikroelementem ważnym dla pracy mózgu.

Moringa to skarbnica antyoksydantów – substancji, które chronią przez rozwojem nowotworów, chorób krążenia i opóźniających proces starzenia.

Zawiera:

• dwa razy więcej białka niż soja
• cztery razy więcej witaminy Eniż kiełki pszenicy
• cztery razy więcej witaminy Aniż marchew
• siedem razy więcej witaminy Cniż pomarańcze
• 15 razy więcej potasu niż banany
• 17 razy więcej białka niż mleko
• 25 razy więcej żelaza niż szpinak

Nic dziwnego, że moringa jest nazywana „cudownym drzewem” lub „drzewem długiego życia” i należy do grupy super żywności, czyli najzdrowszej żywności na świecie.

Działanie:

Przeciwzapalne, immunomodulujące i przeciwdrobnoustrojowe

Moringa oleifera stymuluje odpowiedź immunologiczną, zarówno humoralną jak i komórkową. Korzenie, wyciąg z liści i kory moringi działają przeciwzapalnie i antybiotyczne.

Wpływ na choroby oczu

Liście i strąki moringi zawierają dużą ilość witaminy A, która jest niezbędna do prawidłowego widzenia i zapobiega tzw. “kurzej ślepocie”, czyli zaburzeniom widzenia w warunkach słabego i przyćmionego światła.

Działanie antyoksydacyjne

Antyoksydanty nazywane inaczej przeciwutleniaczami to związki, które usuwają z organizmu nadmiar wolnych rodników. Wolne rodniki uszkadzają błony komórkowe i DNA, co prowadzi do starzenia się organizmu i przyczynia się do rozwoju chorób. Moringa olejodajna wykazuje działanie antyoksydacyjne dzięki dużej zawartości fenoli i flawonoidów.

Działanie hipolipidemiczne i przeciwcukrzycowe

Liście Moringi olejodajnej, ze względu na zawartość fenoli i flawonoidów, wpływają na regulację lipidów. Obecny w liściach β-sitosterol obniża poziom cholesterolu, dzięki czemu zapobiega miażdżycy i chorobom układu sercowo-naczyniowego.  Moringa jest pomocna w leczeniu cukrzycy zarówno typu 1, jak i typu 2. Moringa odznacza się także wysoką zawartością aż 46 antyoksydantów (przeciwutleniaczy). Dzięki temu moringa jest jednym z produktów o największej pojemności antyoksydacyjnej (w skrócie ORAC – Oxygen Radical Absorbancji Capacity), czyli zdolności do wyłapywania i neutralizowania wolnych rodników, a co za tym idzie – zdolności chronienia komórek ciała przed stresem oksydacyjnym, który może doprowadzić do rozwoju wielu chorób, w tym nowotworów, schorzeń serca i układu naczyniowego czy cukrzycy.

Wykazano, że wskaźnik ORAC dla proszku z liści drzewa moringa wynosi 157 600 i jest wyższy niż dla jagód acai (102 700), zielonej herbaty (1 253), jagód (9 621), ciemnej czekolady (20 816), czosnku (5 708), jagód goji (3 290) i czerwonego wina (3 607)², a więc żywności uchodzącej za skarbnicę antyoksydantów. Większy wskaźnik ORAC mają tylko suszone goździki (314 446), suszony cynamon (267 536) i suszone oregano (200 129).

Moringa wykazuje prozdrowotne właściwości w odniesieniu do zdrowia układu nerwowego i poprawy pamięci, ponadto:

–    obniża ciśnienie krwi

–    wzmacnia układ odpornościowy oraz immunologiczny

–     niweluje stres oksydacyjny

–     jest źródłem białka

–     jest źródłem witamin i flawonoidów,

–     bogata w beta-karoten,

–    silny przeciwutleniacz,

–    stabilizuje poziom cukru we krwi,

–    odżywia mózg i ciało,

–     poprawia metabolizm i trawienie

 MORINGA – CUD NATURY

Sproszkowane liście moringi należy spożywać max. 3 x dziennie po 1 łyżeczce (1,5 g) z pokarmem lub w postaci herbaty czy koktajli. Jako dodatek do jogurtu, sałatek, muesli.

Przeciwwskazania:

Nie zaleca się używać korzeni, kory i kwiatów moringi w czasie ciąży. Substancje zawarte w tych częściach rośliny mogą spowodować skurcze macicy i poronienie. Poza tym nie ma wystarczającej ilości informacji na temat bezpieczeństwa korzystania z innych części moringi w czasie ciąży. W związku z tym kobiety spodziewające się dziecka nie powinny sięgać po tę roślinę.