Zielarstwo

Wśród surowców roślinnych stosowanych w przeziębieniu wymienić należy przede wszystkim rośliny bogate w polifenole, w szczególności flawonoidy – rutynę, kwercetynę i kemferol. Będą to znane powszechnie kwiatostan lipy (Tiliae inflorescentia) i kwiat bzu czarnego (Sambuci flos). Oba surowce wykazują działanie napotne potwierdzone doświadczeniami in vitro, a w przypadku wyciągów z kwiatu bzu, także in vivo na zwierzętach. Warto w tym miejscu wspomnieć, że działanie napotne obserwuje się zarówno dla kwiatów bzu jak i jego owoców (Sambuci fructus). Za taką aktywność odpowiadają w szczególności wspomniane już wcześniej flawonoidy. Choć mechanizm działania nie został do końca wyjaśniony, uważa się, że polega on na obniżeniu progu pobudzenia ośrodków termoregulacji, w wyniku czego nawet niewielki wzrost temperatury ciała jest wystarczający do wywołania efektu pocenia się. W przypadku kemferolu, stanowiącego główny składnik kwiatostanu lipy (w formie glikozydów) wykazano zdolność modulowania ekspresji genów aktywnych w zapaleniu. Koniecznie należy także wspomnieć o owocach maliny (Rubi idaei fructus), które podobnie jak powyższe surowce obfitują w związki polifenolowe i wykazują działanie przeciwzapalne. Będą to jednak w szczególności związki z grupy antocyjanów, pochodne cyjanidyny. Cyjanidyna uwalniana jest w organizmie z połączeń glikozydowych i posiada udokumentowane działanie przeciwzapalne, porównywalne z aspiryną. Hamuje aktywność prozapalnych enzymów: cyklooksygenazy 1 i 2 oraz prostaglandyny 2 (PGE2). Czarny bez ponadto wykazuje właściwości immunomodulujące zarówno w przypadku osób zdrowych, jak i pacjentów z dolegliwościami wirusowymi. W badaniach z wykorzystaniem monocytów wyodrębnionych z krwi zdrowych dawców wykazano zdolność wyciągów bzu do istotnego zwiększania produkcji cytokin. Wszystkie z powyższych ziół wywierają także działanie moczopędne i uszczelniające na drobne naczynia krwionośne, co dodatkowo wspomaga leczenie dolegliwości infekcyjnych.. Wymienione surowce flawonoidowe stosujemy zwykle w formie syropów lub naparów, które można wzbogacić miodem.

SUROWCE PODNOSZĄCE ODPORNOŚĆ

Jeżówka purpurowa
Niewątpliwie do najpopularniejszych surowców roślinnych wzmacniających odporność zaliczyć można jeżówkę purpurową (Echinacea purpurea). Historia leczniczego stosowania jeżówki sięga zamierzchłych czasów. Dziś to powszechnie znana roślina o dobrze udokumentowanym działaniu, zwłaszcza jeśli chodzi o wzmacnianie odporności. Surowiec wykorzystywany w lecznictwie to zarówno korzeń, jak i ziele jeżówki purpurowej. Ich działanie jest wielokierunkowe i uwarunkowane obecnością różnych grup związków aktywnych, głównie polisacharydów, pochodnych kwasu kawowego czy alkamidów. Choć działanie jeżówki bywa niekiedy kwestionowane, większość badań przemawia za jej dobroczynnym działaniem na nasz organizm Preparaty z rośliny wzmacniają naturalną odporność organizmu, a ponadto działają przeciwzapalnie, przeciwbakteryjnie, przeciwwirusowo i przeciwgrzybiczo. W związku z tym zaleca się je także podczas infekcji. Badania potwierdziły, że przetwory z jeżówki skracają czas trwania choroby. Związki czynne, zwłaszcza polisacharydy i izobutylamidy pobudzają komórki układu odpornościowego, m.in. poprzez wzrost liczby leukocytów, a także nasilenie procesów fagocytozy granulocytów i makrofagów. Przy okazji hamują powstawanie prostaglandyn i leukotrienów stanowiących mediatory stanu zapalnego, a także stymulują leukocyty do produkcji związku o działaniu przeciwwirusowym – interferonu β. W związku z tym jeżówkę zaleca się jako środek wspomagający oraz profilaktycznny w nawracających schorzeniach infekcyjnych górnych dróg oddechowych, głównie w chorobie przeziębieniowej. 
Należy jednak pamiętać, że jeżówka to roślina o silnym działaniu, dlatego konieczne jest ścisłe przestrzeganie dawkowania oraz czasu prowadzenia kuracji. Zwykle stosujemy ją przez 10 dni, po czym wprowadzamy 2–3-tygodniową przerwę. Po tym czasie kurację można powtórzyć. W aptekach mamy do wyboru preparaty jeżówki dostępne w różnych formach, głównie są to tabletki lub płyny, np. krople. Niektóre z nich mają status leku i niewątpliwie właśnie po nie warto sięgać. Zawierają bowiem standaryzowane wyciągi i dokładny schemat dawkowania w zależności od wieku pacjenta. Europejska Agencja ds. Leków (EMEA) zaleca przyjmowanie soku z jeżówki w ilości 6–9 ml od 12. roku życia. Jeśli zaś chodzi o przeciwwskazania, to należą do nich choroby układowe, (gruźlica, białaczka, leukoza, kolagenoza), stwardnienie rozsiane, ciężka niewydolność wątroby, zakażenie wirusem HIV. Ponadto uczulenie na rośliny z rodziny złożonych (Asteraceae), ciąża, laktacja, a także terapia cytostatykami.

SUROWCE ROŚLINNE STOSOWANE W STANACH ZAPALNYCH I PODRAŻNIENIU GÓRNYCH DRÓG ODDECHOWYCH Z TOWARZYSZĄCYM KASZLEM

Jest to całkiem obszerna grupa surowców roślinnych zawierających śluzy. Działają one osłaniająco na błony śluzowe górnych dróg oddechowych, zmniejszając podrażnienia i uczucie „drapania” w gardle, a także hamują odruch kaszlu. Dodatkowo warstwa śluzów powlekająca błony śluzowe górnych dróg oddechowych może wpływać na zahamowanie wzrostu i rozwoju drobnoustrojów, tym samym łagodząc stan zapalny. Do najważniejszych surowców z tej grupy należą: liść prawoślazu lekarskiego (Althaeae folium) kojarzony powszechnie z popularnym od pokoleń syropem prawoślazowym, liść babki lancetowatej (Plantago lanceolatae folium), porost islandzki (Lichen islandicus), liść podbiału (Farfarae folium) czy kwiat dziewanny (Verbasci flos). Dziewanna znalazła zastosowanie w ziołolecznictwie. Dzięki swoim prozdrowotnym właściwościom może wspomagać leczenie chorób górnych dróg oddechowy i dróg żółciowych. Stosuje się ją także przy zaburzeniach miesiączkowania.

Goździki

Są bezcenne w leczeniu przeziębień i kaszlu oraz sezonowej grypy – dzięki zawartości flawonoidów wykazują silne właściwości antywirusowe i antybakteryjne. Obecny w olejku z goździków eugenol, organiczny związek chemiczny, przyczynia się do blokowania odpowiedzialnego za powstawanie stanów zapalnych enzymu COX 2, czyli wykazuje działanie zbliżone do aspiryny i ibuprofenu.

Ważne! Olejek goździkowy jest doskonałym środkiem antygrzybicznym. Zaleca się go nawet w leczeniu kandydozy. Osoby cierpiące z powodu tej dolegliwości powinny pić herbatę z goździków, którą można przygotować z pąków rośliny lub olejku.

Cynamon

Nie tylko dodaje smaku szarlotce, obdarzając ją przy okazji niezwykłym aromatem, ale również wykazuje silne właściwości przeciwzapalne. Na nasze zdrowie oddziałuje poprzez katechiny, jedne z najsilniejszych antyutleniaczy. Cynamon zawiera ich nawet więcej niż zielona herbata, co pozwala zaliczyć go do szczególnie pożądanych w diecie neutralizatorów wolnych rodników, odpowiedzialnych za powstawanie stanów zapalnych i rozwój chorób. Również obecny w nim kompleks białkowy NF cappa B pełni ważną funkcję w procesach odpornościowych i zapalnych.

Szałwia lekarska

Najważniejszą substancją aktywną w jej liściach jest olejek eteryczny – działa odkażająco i przeciwgrzybicznie. Cenne są także garbniki o właściwościach ściągających i przeciwzapalnych. Szałwia lekarska oddziałuje na organizm jak antybiotyk, co wykorzystuje się m.in. w leczeniu anginy (zapalenia gardła) i stanów zapalnych w obrębie jamy ustnej. Stosuje się ją również w grzybicach narządów płciowych jako część leczenia zapobiegającego nawrotom choroby.

Ważne! Szałwia ma właściwości usprawniające funkcje umysłowe i pamięć, pomaga też utrzymać czujność mózgu. Chińska szałwia stosowana jest w chorobie Alzheimera, ponieważ zawiera inhibitory acetylocholinesterazy, które podnosząc poziom acetylocholiny, spowalniają rozwój choroby⁶.

Rozmaryn

Sprawdza się w przeziębieniach, hamuje rozwój bakterii i wirusów, działa rozgrzewająco. Zawiera cenny dla naszego zdrowia kwas rozmarynowy, który wykazuje działanie przeciwwirusowe, przeciwbakteryjne, przeciwzapalne i antyproliferacyjne (hamujące namnażanie się komórek nowotworowych), a także chroni przed szkodliwym działaniem promieniowania UV.
Badania farmakokinetyczne wskazują, że kwas rozmarynowy wchłania się dobrze z przewodu pokarmowego i przez skórę, co ułatwia prowadzoną z jego udziałem terapię. Olejki uzyskane z rozmarynu wspomagają też układ odpornościowy.

Ważne! Badania potwierdzają, że wtarcie rozmarynu w mięso przed pieczeniem lub smażeniem zmniejsza szkodliwość rakotwórczych substancji powstających w procesie obróbki termicznej. Wiadomo również, że obecny w rozmarynie związek chemiczny apigenina, przeciwutleniacz z grupy flawonoidów, odgrywa ważną rolę w zapobieganiu nowotworom trzustki. Na szczególną uwagę zasługuje potencjalnie korzystne działanie kwasu rozmarynowego w leczeniu choroby Alzheimera.

Hibiskus inaczej nazywany różą chińską i ketmią to roślina, pochodząca z Chin i Tajwanu. Krzew jest najbardziej powszechny w Afryce i południowo-wschodniej Azji. Rośnie również w Ameryce Środkowej, Brazylii, Australii, na Hawajach, Florydzie i Filipinach. To roślina zielna z rodziny ślazowatych. Napar z hibiskusa przygotowywano już w starożytnym Egipcie, dlatego nie bez powodu jest on nazywany czerwonym złotem faraonów. Mocno zaparzony i odpowiednio przyprawiony zastępował wino – do dziś w tej formie piją go mieszkańcy Afryki i Azji. Dzięki kwiatom o nasyconej, różowo-czerwonej barwie, niektóre odmiany hibiskusa są chętnie uprawiane w przydomowych ogródkach.

Hibiskuswzmacnia serce i układ krążenia, obniżając ryzyko wystąpienia zawału i miażdżycy. Wszystko dzięki przeciwutleniaczom, które obniżają poziom cholesterolu LDL i zmniejszają ilość złogów tłuszczowych nagromadzonych w tętnicach. Herbata z hibiskusa wspomaga proces trawienia i oczyszczanie organizmu z toksyn. Wykazuje też działanie odchudzające, wspiera leczenie cukrzycy i niweluje ryzyko wystąpienia kamieni nerkowych.

Hibiskus wzmacnia również odporność organizmu, dlatego warto przyjmować go zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym. Dzięki zawartości witaminy C, herbata z hibiskusa wspiera układ odpornościowy w walce z wirusami i bakteriami, a także wykazuje działanie przeciwzapalne. Napar z hibiskusa obniża również gorączkę i łagodzi kaszel. Działanie wzmacniające kwiatu hibiskusa powoduje, że warto po niego sięgać w okresie rekonwalescencji.

Oprócz przeciwutleniaczy i witaminy C, hibiskus zawiera również błonnik i nienasycone kwasy tłuszczowe. To sprawia, że herbata z hibiskusa wspomaga trawienie i oczyszczanie organizmu. Warto zatem sięgać po kwiat hibiskusa dbając o linię. Hibiskus wykazuje również działanie moczopędne i przeczyszczające. Mówi się też, że wspomaga leczenie cukrzycy i zmniejsza ryzyko powstawania kamieni nerkowych.

Hibiskus herbata – przeciwwskazania

Hibiskusa nie powinny zbyt często spożywać osoby z niskim ciśnieniem. Niektóre badania wskazują też, że regularne picie naparu z hibiskusa może wpływać na poziom estrogenów, dlatego kobiety w trakcie terapii hormonalnej powinny przyjmowanie hibiskusa omówić z lekarzem. Mówi się, że w hibiskusie znajdują się substancje, które mogą wywołać poronienie. Choć nie jest to poparte żadnymi badaniami naukowymi, herbata z hibiskusa profilaktycznie nie jest zalecana kobietom w ciąży.

Kalina to roślina pospolita, która występuje na terenie Europy, Azji oraz Ameryki Północnej. W naszym kraju najczęściej można spotkać kalinę koralową. To duży krzew o białych kwiatach i szkarłatnoczerwonych, okrągłych owocach. W medycynie ludowej od stuleci wykorzystuje się korę oraz owoce tej rośliny. Zawierają one wiele cennych dla zdrowia substancji. Nazywa się ją często „lekiem kobiecym”, ponieważ niweluje wiele dolegliwości, z którymi zmagają się panie. Z dobroczynnych właściwości kaliny mogą skorzystać zwłaszcza kobiety. Odwar z kory (zbiera się ją w kwietniu) to naturalny lek na bolesne miesiączki. Działa rozkurczająco na mięśnie macicy, a także zmniejsza obfitość krwawień. Kalina łagodzi również dolegliwości związane z okresem menopauzy.
Kalina to świetny środek dla kobiet w ciąży. Odwar z kory pomaga na wymioty i nudności, a także zapobiega bolesnym skurczom mięśni nóg. Poza tym działa uspokajająco – redukuje stres i napięcie u ciężarnych.
Kalinę wykorzystuje się też u pań, których ciąża jest zagrożona. Roślina ta hamuje krwawienia i działa ściągająco, dlatego bywa stosowana w przypadku ryzyka poronienia oraz przedwczesnego porodu. Kobiety w ciąży, które chcą stosować kalinę, powinny wcześniej skonsultować się z lekarzem.
Kalina zawiera kwasy organiczne, które stymulują produkcję śliny oraz soków trawiennych. Pomaga też na bolesne skurcze jelit oraz kolkę. Poleca się ją także osobom cierpiącym na wrzody żołądka i dwunastnicy. Ciemnoczerwone owoce są źródłem witamin A, C oraz P, co czyni je świetnym naturalnym środkiem na przeziębienie.
Sok z owoców kaliny wzmacnia odporność organizmu, pomaga w szybszym zwalczaniu infekcji i łagodzi objawy choroby (zwłaszcza kaszel).

Warto przygotować sok z owoców kaliny, który wzmacnia organizm i może być przydatny do leczenia sezonowych infekcji.

Owoce zbiera się jesienią, we wrześniu i październiku. Należy je najpierw zamrozić, aby pozbyć się gorzkiego smaku oraz zniszczyć saponiny, które są trujące. Następnie owoce rozmraża się i lekko zgniata, by puściły sok. Całość należy gotować, aż owoce się rozpadną. Następnie miksturę należy przecedzić i przelać do wyparzonych butelek i pasteryzować.
Sok idealnie sprawdza się jesienią i zimą, gdy czujemy, że dopada nas przeziębienie. Przed spożyciem należy go posłodzić miodem.

Napar z suszonej kaliny ma właściwości uspokajające i ułatwia zasypianie.

Czerwone owoce kaliny to produkt, z którego można przygotować różnego rodzaju przetwory – dżemy, konfitury, soki i nalewki. Należy pamiętać o wcześniejszym przemrożeniu, które pozbawia je charakterystycznej goryczki.

Trawa cytrynowa (Cymbopogon citratus) Palczatka cytrynowa, zwana powszechnie trawą cytrynową, a czasem też cytronelą, to trawa z rodziny wiechlinowatych ma liczne właściwości lecznicze, dlatego od lat znajduje zastosowanie w medycynie naturalnej Azji i Ameryki Południowej. Jej zdrowotne działanie potwierdzają współczesne badania naukowe. Wynika z nich, że najwięcej prozdrowotnych substancji zawiera olejek z trawy cytrynowej- olejek lemongrasowy (z ang. lemongrass to trawa cytrynowa). Jej źdźbła zebrane są w gęste, zielone kępy wysokie aż na dwa metry. Liście ma ostre na brzegach, twarde, trzcinowate, z których po zerwaniu lub rozgnieceniu unosi się cytrusowy aromat. Cytronela jest trawą ozdobną, często spotykaną w ogrodach utrzymanych w stylu orientalnym. Jej surowy wygląd pasuje też do minimalistycznych, nowoczesnych aranżacji. Roślinę uprawia się jednak przede wszystkim ze względu na walory użytkowe.

Właściwości lecznicze

Aromaty zawarte w liściach i łodygach czynią z trawy cytrynowej cenny surowiec kulinarny, kosmetyczny, a także leczniczy. Jest znana większość z nas z przepisów na dania i napoje kuchni azjatyckiej. Roślina ta w wielu z nich pojawia się jako nieodzowny dodatek, nadający potrawom orzeźwiające, cytrusowe wykończenie. Cięte łodygi cytroneli przypominają nieco naszą rodzimą zieloną cebulkę lub pora. Często dodaje się je w tej formie do orientalnych napojów. Smak mają świeży, mocno cytrynowy z domieszką imbiru, pasujący zarówno do orzeźwiających, letnich napojów, jak i do świeżo parzonej herbaty.
W medycynie naturalnej Indii trawa cytrynowa znalazła zastosowanie w leczeniu niestrawności i braku apetytu, a także jako lek przeciwkaszlowy, rozkurczowy, przeciwreumatyczny. Z kolei Chińczycy wierzą, że napój na bazie trawy cytrynowej pomaga złagodzić bóle głowy i brzucha. Natomiast w Ameryce Południowej palczatka cytrynowa jest stosowana jako środek rozjaśniający umysł i poprawiający koncentrację. Dodawana jest do popularnego w Brazylii napoju otrzymywanego z yerba mate, nadając mu orzeźwiający, cytrynowy aromat. Współczesne badania wykazały, że trawa cytrynowa wywiera korzystny wpływ na poziom cholesterolu i glukozy we krwi, dlatego jest polecana w diecie chorych na cukrzycę typu 2.

W indyjskiej medycynie ludowej napar z cytroneli to sprawdzony sposób na biegunkę i inne dolegliwości trawienne. Trawa cytrynowa działa też moczopędnie i oczyszczająco, hamuje rozwój grzybów, ma właściwości bakteriobójcze i bakteriostatyczne, a nawet przeciwbólowe. Używa się jej przede wszystkim w celu łagodzenia bólów głowy oraz mięśni. Masaże z udziałem olejku cytronelowego to prawdziwa ulga dla obolałych, nadwyrężonych mięśni oraz stawów. Olejek ten jest również przydatny do odstraszania owadów, zwłaszcza komarów, kleszczy i pcheł.

Przemysł kosmetyczny wykorzystuje trawę cytrynową głównie do aromatyzowania balsamów, płynów kąpielowych, soli i mydeł. Olejek cytronelowy jest też ulubieńcem branży perfumeryjnej. Pojawia się zazwyczaj w świeżych, letnich kompozycjach zapachowych, choć nie brakuje go też w perfumach orientalnych.

Trawa cytrynowa to gatunek azjatyckiej trawy ozdobnej, niepozbawionej wszelako właściwości użytkowych. Europejczycy znają trawę cytrynową głównie jako składnik potraw orientalnych. To z niej wytwarza się olejek cytronelowy o intensywnym aromacie cytryn. Trawa cytrynowa ma właściwości bakteriostatyczne, rozluźniające i aromaterapeutyczne.

Kozłek lekarski (zwany walerianą) jest popularną rośliną od lat wykorzystywaną w medycynie jako środek uspokajający i ułatwiający zasypianie. Rośnie w Europie, Azji i Ameryce północnej, głównie na terenach wilgotnych. Surowcem leczniczym kozłka lekarskiego jest korzeń i kłącze (radix et rhizoma), zbierane późną jesienią. Są surowcami leczniczymi, od lat wykorzystywanymi zarówno w medycynie ludowej, jak i konwencjonalnej. Wykazują one przede wszystkim działanie uspokajające, dlatego znalazły zastosowanie głównie jako środek „wyciszający” organizm w stanach łagodnego napięcia nerwowego i przy trudnościach w zasypianiu na tle nerwowym. Warto jednak wiedzieć, że kozłek lekarski ma także inne właściwości lecznicze, m.in. rozkurczające, dzięki czemu można go stosować w dolegliwościach żołądkowych lub podczas bolesnych miesiączek.

Za  działanie lecznicze kozłka odpowiedzialne są walepotriaty, kwasy walerenowe oraz olejek eteryczny zawierający estry kwasu izowalerianowego i walerianowego. Aby surowiec wykazywał optymalne działanie powinien być suszony w temperaturze do 35°C, ponieważ jego nietrwałe substancje czynne rozkładają się w wyższej temperaturze. Silniej działają preparaty zawierające etanolowe wyciągi kozłka lekarskiego (gdzie rozpuszczalnikiem jest etanol), bo jego związki lecznicze lepiej rozpuszczają się w alkoholu niż w wodzie.
Substancje aktywne waleriany powodują wyciszenie układu nerwowego i wywołuje działanie przeciwlękowe i nasenne.  

Korzeń i kłącza kozłka lekarskiego obniżają bowiem aktywność ośrodkowego układu nerwowego, a co za tym idzie – doprowadzają do zmniejszenia napięcia i uczucia niepokoju, wywołują stan odprężenia psychicznego, w związku z tym są powszechnie stosowane w stanach zdenerwowania, napięcia i pobudzenia nerwowego. Korzeń waleriany jest także skutecznym środkiem na umiarkowaną bezsenność – szczególnie w utrudnionym zasypianiu, spowodowanym stanami napięcia i pobudzenia nerwowego. Poprawia on jakość snu poprzez zmniejszenie czasu potrzebnego do zaśnięcia, wydłużenie czasu snu oraz zmniejszenie ilości wybudzeń w ciągu nocy.

Warto wiedzieć, że w medycynie naturalnej przetwory z kozłka lekarskiego stosuje się w także w takich dolegliwościach, jak: przyspieszone bicie serca na tle nerwowym, ból głowy, pulsowanie w skroniach, a nawet lekkie zawroty głowy. W medycynie ludowej kozłek lekarski był używany także w celu leczenia padaczki.

Kozłek lekarski jest uważany za stosunkowo bezpieczne zioło, pod warunkiem, że będzie stosowany w zalecanych dawkach przez określony czas, czyli nie dłużej niż miesiąc. Po 30 dniach zażywania waleriany należy zrobić dwutygodniową przerwę, po czym ponownie można wrócić do jej stosowania.

• Napar z waleriany przygotowuje się, zalewając 1 łyżeczkę korzenia kozłka (około 2,5 g) 1 filiżanką wrzącej wody (150 ml). Całość należy naparzać pod przykryciem 10-15 minut, a potem przecedzić. Napar można pić po 1 filiżance 3 razy dziennie.
• Nalewka z waleriany (kozłkowa) – dorośli mogą przyjmować 20-60 kropli nalewki w kieliszku wody po zjedzeniu kilka razy dziennie jako środek rozkurczowy i uspokajający. Nalewkę kozłkową można kupić w aptekach (należy prosić o krople walerianowe).
• Można także przyrządzić napój uspokajający z walerianą, dodając 60 kropli (około 1/3 łyżeczki) nalewki kozłkowej (kropli walerianowych) do szklanki gorącego mleka, osłodzonego łyżką miodu. Wypity godzinę przed pójściem spać, przywróci spokojny i głęboki sen.

Przeciwwskazania:

Waleriany nie można łączyć z lekami przeciwhistaminowymi, zwiotczającymi mięśnie, uspokajającymi, nasennymi, antynapadowymi, środkami odurzającymi, alkoholem lub jakimikolwiek lekami stosowanymi w leczeniu chorób psychicznych (m.in. lekami przeciwdepresyjnymi, lekami przeciwlękowymi).

Osoby chore na raka, przyjmujące leki przeciwgrzybicze lub leki obniżające poziom cholesterolu, przed spożyciem waleriany powinny skontaktować się z lekarzem. Zalecenia te dotyczą także osób z chorobami nerek i wątroby.

Waleriana może wchodzić w interakcje z lekami stosowanymi przez anestezjologów, w związku z tym nie powinno się jej stosować przed operacją w znieczuleniu ogólnym.

Z kozłka lekarskiego powinny zrezygnować także kobiety w ciąży lub karmiące piersią, a także dzieci do 12. roku życia (według Europejskiej Agencji Leków, preparaty otrzymywane z kozłka lekarskiego można stosować u osób od 12. roku życia).

Zarówno w przypadku ludzi, tak samo w diecie psów, zioła od wielu lat stanowią ich nieodzowny element. Jako dodatki do żywności, z roku na rok cieszą się coraz większym powodzeniem. Od pewnego czasu trendem jaki można zaobserwować, jest pojawianie się ziołowych dodatków w karmach zwierzęcych – mokrych oraz suchych.

Mięta jest uważana za roślinę, gdzie głównymi, chemicznymi składnikami są olejki eteryczne, flawonoidy, glikozydy, kwasy i związki mineralne (witaminy A , C, żelazo oraz magnez). Wysuszona mięta i olejek miętowy wykorzystuje się jako biologicznie aktywne części roślin. Mięta pieprzowa ma bogatą historię stosowania w lecznictwie.
Do głównych jej działań należą właściwości przeciwbólowe, przeciwzapalne, wiatropędne, napotne, przeczyszczające, żołądkowe i uspakajające.
Dzięki jej szerokiemu spektrum aktywności farmakologicznej roślina jest jedną z popularnych i najważniejszych roślin leczniczych. Na uwagę zasługuje także fakt, że jest rośliną łatwą w uprawie i może być jednocześnie piękną ozdobą ogrodu oraz może się stać domową apteczką dla nas ludzi na różne dolegliwości. Przy odpowiednim doborze ziół do stanu zdrowia czworonoga, można poprawić jego ogólny dobrostan, wspomóc procesy rekonwalescencji czy wzmocnić układ odpornościowy. Zioła w diecie psa to tylko dodatek, który w połączeniu z prawidłowo dobraną dietą i aktywnością fizyczną tworzy synergistyczną harmonię.
Od dawien dawna zwierzęta instynktownie szukały ziół, których spożycie wpływało na uśmierzenie bólu czy problemy zdrowotne.
Przyglądając się bliżej, mięta wykazuje medyczne działanie za sprawą bogatego w terpeny: mentolu (ok. 50% całego olejku) oraz mentonu (20%), o działaniu znieczulającym i łagodzącym podrażnienie błon śluzowych, które w potwierdzony sposób prozdrowotnie wpływa na ustój pupila.

Mięta uplasowała się w grupie 10 najczęściej stosowanych ziół w żywieniu psów. Wśród nich wyróżnić można:
– nagietek lekarski,
– rumianek pospolity,
– żywokost lekarski,
– jeżówka purpurowa,
– prawoślaz lekarski,
– fenkuł włoski,
– szałwia,
– rozmaryn lekarski,
– mięta pieprzowa

Do najważniejszych działań mięty względem czworonogów należą:
a) działanie przeciwzapalne,
b) łagodzenie dolegliwości trawiennych (wzdęcia, bóle brzucha, kolki czy niestrawność, nadprodukcja kwasu solnego w żołądku)

Stosowanie karmy suchej u psów z dodatkiem mięty, które mają wrażliwy układ pokarmowy jest jak najbardziej wskazane.

Mięta to bogate źródło leczniczych związków pochodzenia naturalnego takich jak garbniki, flawonoidy czy kwasy, które mogą skutecznie pomóc w utrzymaniu dobrego stanu zdrowia i samopoczucia Twojego pupila.
Wybierając karmę z dodatkiem mięty, zapewnisz swojemu psijacielowi wielu doznań smakowych oraz wzmocnisz jego barierę odpornościową, a przy okazji zminimalizujesz epizody bolącego brzuszka oraz zapewnisz komfort trawienia.

Oto 7 korzyści zdrowotnych dla picia herbaty z konopi:

1. Herbata z konopi pomaga w chronicznym bólu

Herbata z konopi jest idealnym lekarstwem na ból. Jest to jeden z głównych powodów, dla których ludzie decydują się ja pić. Aktywne składniki rośliny są wchłaniane przez przewód pokarmowy i wątrobę. Efekty herbaty pojawiają się w około 30-90 minut po wypiciu. Jednak efekt trwa około 4-8 godzin, ich szczyt występuje około 2-3 godzin po ich wystąpieniu. Ze względu na powolny początek działania, ale które się utrzymują  dużo czasu. Po herbatę z konopi coraz częściej sięgają ludzie, którzy cierpią na choroby przewlekłe, takie jak rak, AIDS, MS i reumatoidalnego zapalenia stawów. Zamiast kilku mniejszych dawek w ciągu dnia długoterminową ulgę od bólu zapewni już pierwsza filiżanka herbaty.

2. Ulga od lęku i depresji

Lęk i depresja należą do najczęściej spotykanych i nieprzyjemnych trudności psychologicznych, z jakimi zmagają się ludzie. Szacuje się, że ponad 350 milionów ludzi cierpi na depresję na całym świecie. A jeden na trzynaście cierpi z powodu lęku. Na przykład zaburzenie lękowe jest uważane za najczęstszą chorobę psychiczną w Stanach Zjednoczonych. Herbata z konopi ma wiele właściwości, które mogą pomóc w takich przypadkach. Badania pokazują, że konopie zawierają wiele substancji, które działają w celu ochrony nerwów, które odgrywają ważną rolę w regulacji zachowań emocjonalnych. Efekty te można wytłumaczyć po części wieloma substancjami zawartymi w konopiach indyjskich. Konopie zawierają antyoksydanty, które pomagają w naprawie komórek i ochronie DNA przed uszkodzeniem. Mają również silne działanie przeciwzapalne, które przeciwdziała obrzękowi mózgu. Zmiany zapalne w mózgu są uważane za główną przyczynę depresji i lęku. Redukując stan zapalny, konopie indyjskie pomagają samemu mózgowi przezwyciężyć szkody spowodowane stresem.
Picie herbaty z konopi jest kojące i jest łagodną metodą leczenia. Działa nie tylko terapeutycznie (popijając i relaksując się przy filiżance herbaty), ale sam napój wpływa na zdrowie psychiczne.

3. Poprawa stanu płuc

Czy wiesz, że konopie faktycznie wspierają funkcję płuc, zamiast ją ograniczać?
W przeciwieństwie do tytoniu konopie rozciągają pęcherzyki płucne zamiast je kurczyć. Innymi słowy, konopie faktycznie zmniejszają opór dróg oddechowych i wspierają przepływ powietrza. Herbata z konopi stanowi alternatywę dla osób, które chcą czerpać korzyści z konopi bez konieczności palenia. Jest to wielka zaleta szczególnie dla tych, którzy zmagają się z trudnościami z oddychaniem.

4. Wsparcie dla zdrowia serca

Regularne ćwiczenia i zdrowa dieta chronią przed wieloma różnymi chorobami serca. Według badań opublikowanych w czasopiśmie Pharmacological Research, kannabinoidy obniżają ciśnienie krwi i poprawiają krążenie w tkankach ludzkiego organizmu. Substancje czynne w konopiach otwierających naczynia krwionośne, ponieważ uwalniają i rozszerzają się. Jest to szczególnie ważne, gdy zdajemy sobie sprawę, że wysokie ciśnienie krwi i zatkane naczynia krwionośne są częstą przyczyną ataku serca i chorób krążenia. O paleniu konopi jest wiadomo, że przyspieszają bicie serca palacza, natomiast podczas picia herbaty konopie mogą znacznie zmniejszyć te efekty (lub całkowicie znieść). Zwłaszcza jeśli bierzesz małe lub średnie dawki. Picie herbaty z konopi spowalnia pojawianie się skutków konopi w organizmie człowieka, ponieważ musi przejść przez układ trawienny. Efekty są zatem łagodniejsze i subtelniejsze, jeśli nie przesadzisz z ilością.

5. Ulga od objawów nudności

Nudności są objawem wielu poważnych chorób. Wiele osób, szczególnie te, które przechodzą chemioterapię, regularnie na nie cierpi. Picie herbaty z konopi może pomóc złagodzić napady nudności, a ponadto nie podrażnia żołądka. Jest to również korzystne w wsparciu zdrowego apetytu. Pomaga zapobiec niechcianej utracie wagi, która często szkodzi pacjentom z nowotworami poddawanymi chemioterapii.

6. Ulga od problemów trawiennych

Konopie od dawna pomagają w leczeniu chorób przewodu pokarmowego. Dla tych, którzy cierpią na choroby żołądkowo-jelitowe, takie jak zespół nadwrażliwości jelita grubego lub choroba Leśniowskiego-Crohna, herbata z konopi indyjskich może pomóc w złagodzeniu skurczów, biegunki lub zaparć. Badania wykazują, że konopie wiążą się z endogennymi receptorami kannabinoidowymi w przewodzie pokarmowym, działając w ten sposób na skurcze mięśni, ból i promując wypróżnienia. Picie herbaty z konopi może być świetnym sposobem na złagodzenie tych nieprzyjemnych objawów związanych z chorobą układu trawiennego, ponieważ kannabinoidy przedostają się bezpośrednio do żołądka i jelit. Więc zamiast jeść konopie indyjskie, które mogą podrażniać wrażliwy żołądek, spróbuj pić herbatę z konopi. Nie tylko popijanie herbaty przyniesie ci relaks i spokój, ale herbata z konopi sprawi, że twoje doświadczenie będzie jeszcze przyjemniejsze.

7. Zapobieganie wystąpieniu choroby Alzheimera

Badania przedkliniczne opublikowane w Journal of Alzheimer’s Disease ujawniły, że małe dawki THC spowalniają produkcję białek beta-amyloidowych. Białka beta-amyloidowe są cechą charakterystyczną choroby Alzheimera. Chociaż do tej pory istnieją wstępne ustalenia, wiele badań sugeruje, że kanabinoidy działają jako ochrona włókien nerwowych – kluczowy czynnik w zapobieganiu wystąpienia choroby Alzheimera. Zanim naprawdę będziesz chciał wypróbować działanie herbaty konopnej, porozmawiaj ze swoim lekarzem, szczególnie jeśli bierzesz leki na receptę.

Źródło: konopie-zdrowie.pl

Najnowsze badania donoszą, że weterynarze, groomerzy i behawioryści używają olejków eterycznych w najrozmaitszy sposób. Rozpylają olejek lawendowy w poczekalniach i gabinetach, aby uspokoić zwierzęta. Olejki bywają używane do zwalczania nieprzyjemnych zapachów, pomagają zwiększyć apetyt, odganiają owady, uspokajają i zwalczają zmęczenie zwierzęcia. Podobno wystarczy dodać zaledwie kilka kropli olejku lawendowego do dyfuzora zapachu, aby wyciszyć nadpobudliwego psa i pomóc mu zwalczyć lęk separacyjny. Specjaliści od aromaterapii dla psów zalecają dodatek olejków eterycznych do kąpieli , masażu i inhalacji.

Najpopularniejsze olejki eteryczne i hydrolaty stosowane u psów to: lawenda, kardamon, mięta pieprzowa , rumianek i tymianek. Niektórzy polecają olejki z mirry, eukaliptusa i geranium. Natomiast niebezpieczny dla psów może być popularny olejek z drzewa herbacianego.

Zanim zaczniemy jednak stosować roztwory olejków eterycznych lub hydrolaty do aromaterapii naszego psa skonsultujmy się z jego weterynarzem! I pamiętajmy mniej zawsze znaczy więcej.

Obserwujmy naszego pupila i przerywajmy każdy zabieg, jeśli zobaczymy, że pies źle reaguje na zapach. Pamiętajmy, aby pod żadnym pozorem nie dodawać olejków eterycznych do jedzenia psa, a także nie stosować ich na błony śluzowe, okolice odbytu i genitalia. Nigdy również nie skrapiajmy nierozcieńczonym olejkiem bezpośrednio skóry i sierści naszego czworonoga. Uważajmy także, aby olejek nie dostał się do oczu zwierzęcia.

Olejki eteryczne są znane od tysiącleci i przynoszą ludziom wiele korzyści zdrowotnych. Specjaliści od dawna zalecają stosowanie olejków również w przypadku zwierząt. Właściciele zwierząt domowych mogą własnoręcznie przygotować zestaw pierwszej pomocy dla psów, który będzie się składać z naturalnych olejków.

Oto lista najlepszych olejków dla Twojego pupila:

Olejek miętowy – obowiązkowa apteczka dla psa
Olejek miętowy stymuluje trawienie i zmniejsza ból spowodowany zbyt dużą ilością spożytego jedzenia lub spożyciem zepsutej karmy. Co więcej, jest to środek przeciwzapalny i przeciwbakteryjny.

Wpływa również korzystnie na problemy z oddychaniem i działa jako naturalne źródło energii. Można go na przykład podawać psom uprawiającym sport lub pracującym fizycznie. Należy pamiętać, aby nie stosować olejku miętowego w okolicach oczu, nosa lub ran otwartych.

Lawenda
Olejek lawendowy jest stosowany głównie u ludzi i zwierząt w medycynie naturopatycznej. Ma właściwości przeciwbólowe i lecznicze, dzięki czemu można ją stosować na skaleczenia, oparzenia, drobne podrażnienia skórne i zadrapania.

Jeśli chodzi o jej wpływ na emocje, lawenda dobrze wpływa na sen i relaksowanie się. Olejek lawendowy warto zastosować przed długą podróżą samochodem.

Rumianek
Rumianek to kolejny środek silnie relaksujący, redukujący uczucie strachu i niepokoju. Możesz go użyć, aby uspokoić psa na przykład podczas przyjęć i spotkań w czasie Świąt Bożego Narodzenia. Na poziomie organicznym, jest to środek przeciwbólowy i przeciwzapalny.

Regeneruje on również skórę i pomaga w leczeniu umiarkowanego bólu i siniaków.

Drzewo herbaciane
Upewnij się, że olejek z drzewa herbacianego z którego korzystasz jest czysty i naturalny, ponieważ w innym przypadku może być toksyczny dla psów.

Drzewo herbaciane ma właściwości przeciwgrzybiczne, przeciwwirusowe, przeciwbakteryjne i przeciwzapalne, przez co jest idealnym elementem zestawu pierwszej pomocy dla psa. Używaj go wyłącznie według zaleceń weterynarza.

5. Olejek z mandarynki

Nie używaj tego cytrusowego olejku w miejscach pozbawionych włosów (na przykład na brzuchu), ponieważ w kontakcie ze słońcem może powodować podrażnienia. Przyjemny zapach olejku uspokaja psa i sprawia, że czuje się on zrelaksowany.

Ten środek możesz również zastosować do załagodzenia problemów trawiennych, walki z depresją, do pobudzenia układu odpornościowego i detoksykacji wątroby.

Bardzo ważne jest, aby wiedzieć czy zwierzę nie cierpi na jakąś poważną chorobę. Jeśli tak jest, należy go zabrać do lekarza weterynarii, aby rozpocząć właściwe leczenie. Leczenie zwierzęcia w domu nie jest dobrym pomysłem w przypadku szczeniąt i psów w ciąży, nawet jeśli jesteś w 100% pewien, na czym polega problem.

Bezpieczeństwo przede wszystkim. Pamiętajcie o tym, żeby aromaterapię stosować z głową. Olejków nie aplikujemy na sierść i skórę zwierząt, a do aromaterapii używamy ich w formie rozcieńczonej (z wodą). Przed użyciem jakiegokolwiek zapachu dobrze jest zapoznać się z jego właściwościami! Jeśli macie jednak jakieś wątpliwości, zawsze możecie zapytać lekarza weterynarii, czy u Waszego pupila aromaterapia może być stosowana. Dodatkowo, w trakcie stosowania terapii, warto obserwować reakcję zwierzęcia, aby przekonać się jaki wpływ ma na pupila dany zapach. Czy działa on pozytywnie? A może jednak wpływa drażniąco i pies lub kot unika przebywania w jego pobliżu?

Do grona olejków, które wywierają korzystny wpływ na organizm zwierzęcia można zaliczyć:

melisowy – ma działanie silnie uspokajające, a dodatkowo łagodzi objawy depresji oraz niepokój
lawendowy – łagodzi stres oraz stany lękowe, a także działa relaksująco i uspokajająco
geraniowy – posiada właściwości uspokajające oraz relaksujące, stosowany w leczeniu niepokoju, bezsenności oraz stanów depresyjnych
chmielowy – posiada walory uspokajające oraz nasenne
rumiankowy – ma działanie uspokajające i relaksujące
bergamotowy – stosowany w celu łagodzenia stanów lękowych i depresyjnych
Olejki o działaniu toksycznym – NIE STOSOWAĆ
Aplikowanie zapachów, które wywierają niekorzystny wpływ na zwierzęta domowe może zakończyć się zatruciem pupila. Istnieje grupa olejków, które pod żadnym pozorem nie mogą być rozpylane, gdy w pobliżu znajduje się pies lub kot! U zwierzęcia kontakt z substancjami szkodliwymi najczęściej powoduje pojawienie się ślinotoku, nudności, wymiotów lub też zaburzenia oddychania, czy ogólnego osłabienia organizmu. Pupila należy wtedy niezwłocznie zabrać do lekarza weterynarii.

Choć wydawać się może, że olejek jest niebezpieczny tylko wtedy, gdy zostanie spożyty, w przypadku zwierząt wystarczy tylko kontakt ze skórą. Wystarczy więc, że mamy w domu urządzenia, które rozpraszają drobniutkie kropelki olejków w powietrzu. Mogą one gromadzić się na futrze zwierzaka lub podrażniać drogi oddechowe podczas wdychania.
Dla kotów szczególnie niebezpieczne są olejki: golteriowy, z brzozy cukrowej, cytrusowy, sosnowy, ylang ylang, miętowy, cynamonowy, mięta polna, goździkowy, eukaliptusowy oraz olejki eteryczne z drzewa herbacianego.
W przypadku psów zagrożenie jest nieco mniejsze. Na liście niebezpiecznych olejków są: cynamonowy, cytrusowy, mięta polna, mięta pieprzowa, sosnowy, z brzozy cukrowej, golteriowy oraz ylang ylang.
Olejki eteryczne są szybko wchłaniane doustnie i poprzez skórę. Zwierzęta mają problemy z metabolizowaniem niektórych z nich, co może powodować niepożądane reakcje. W przypadku młodych zwierząt są to m.in. problemy z wątrobą.
Objawem zatrucia olejkiem eterycznym u kotów jest ślinienie się, wymioty, drażliwość, chwiejność, zaburzenie oddychania, niskie tętno, niska temperatura ciała oraz niewydolność wątroby. W przypadku psów objawy mogą być różne w zależności od olejku. Będą to wymioty, biegunka i ogólne osłabienie.
Jeśli masz podejrzenie, że twoje zwierzę zatruło się olejkiem eterycznym, natychmiast skontaktuj się z weterynarzem. By zminimalizować ryzyko, przechowuj olejki oraz dyfuzory w miejscach niedostępnych dla zwierząt. W domu staraj się stosować te olejki, które nie szkodzą twojemu pupilowi, ale mimo wszystko używaj ich rozsądnie i raczej w pomieszczeniach, w których nie przebywa zwierzę.

Wpływ działania olejków eterycznych badano również na zwierzętach gospodarskich i laboratoryjnych:

U koni olejek lawendowy powoduje zmniejszenie reakcji stresowej – obniżenie częstości skurczów serca,
Olejek bergamotowy wpływa na obniżenie stresu u szczurów
Olejek pomarańczowy redukuje reakcje lękową u szczurów
U ryb olejek goździkowy obniża aktywność motoryczną oraz zmniejsza stres
Olejek melisowy i walerianowy działa uspokajająco na drób.

Źródło: https://zrozumiecpupila.pl/stosowanie-aromaterapii-u-zwierzat-warto-czy-tez-nie-czesc-ii/

Te olejki eteryczne są toksyczne dla zwierząt!

Zwyczaj picia ziołowych herbat zdecydowanie warto włączyć do codziennych rytuałów – pomagają usunąć z organizmu toksyny, są bogate w antyoksydanty i zmniejszają ryzyko zachorowań na choroby neurologiczne. Należy jednak pamiętać, że z ziołami, jak ze wszystkim, nie należy przesadzać i powinno się je stosować zgodnie z zaleceniami.

Pokrzywa

Wszystkim doskonale znany, występujący na terenie całej Polski popularny chwast okazuje się być prawdziwą bombą dobroczynnych składników. Pokrzywa zawiera sole mineralne takie jak wapń, fosfor, magnez, mangan, żelazo, potas i krzem, a także kwasy organiczne i witaminy A, B2, C, E i K. Dzięki temu pita regularnie (ale z przerwą co ok. 2-3 tygodnie) wzmacnia włosy i paznokcie oraz wpływa na ich porost, poprawia wygląd skóry, reguluje pracę nerek i tym samym pomaga przy chorobach układu moczowego. Dodatkowo, wspomaga leczenie cukrzycy, oczyszcza organizm z toksyn, wzmacnia układ odpornościowy i zwiększa ilość czerwonych krwinek. Wykazuje również działanie antywirusowe, antybakteryjne i przeciwgrzybiczne. Pokrzywę możesz przyjmować w różnych formach. Najczęściej pije się ją w formie herbaty. Pokrzywa występuje również w postaci soku czy mielonego suszu ziołowego, który możesz dodać do dowolnego napoju lub po prostu rozpuścić w wodzie.

Skrzyp polny

Nie bez powodu wymieniony tuż po pokrzywie, ponieważ te zioła przynoszą świetne efekty także stosowane razem. Skrzyp zawiera dużą ilość krzemionki, która pozytywnie wpływa m.in. na opóźnienie procesów starzenia organizmu. Jest niezwykle pomocny przy schorzeniach nerek i układu moczowego, ale także przy nerwobólach czy w stanach zapalnych jamy ustnej. Picie naparu regularnie zapobiega między innymi krwawieniu dziąseł. Skrzyp będzie Twoim sprzymierzeńcem również w walce z nadciśnieniem i miażdżycą. Świetnie też wpływa na włosy i paznokcie – wzmacnia je, zapobiega łamliwości i wypadaniu. Warto go również pić w trakcie oczyszczania organizmu – ma właściwości detoksykujące i odtruwające.

Melisa

Zioło znane zwłaszcza ze swoich właściwości uspokajających. Poza tym działa antywirusowo i przeciwbakteryjnie. Doskonale sprawdzi się u osób nerwowych, narażonych w życiu codziennym na stres. Dzięki właściwościom rozkurczowym, pomaga w zwalczeniu bólu żołądka. Picie naparu z melisy wskazane jest także w przypadku bezsenności i przy zaburzeniach rytmu serca. Świetnie sprawdzi Ci się wygodna forma herbaty w saszetkach.

Rumianek

To popularne zioło stosowane w formie herbaty, ma działanie łagodzące i kojące – pomaga w walce z uporczywymi migrenami i nerwobólami, a także, dzięki działaniu rozkurczowemu, zmniejsza intensywność bólów menstruacyjnych. Ponadto, reguluje pracę nerek i pomaga przy dolegliwościach układu pokarmowego.

Czystek

Ziele czystka znane było już w medycynie ludowej, a teraz przeżywa swój renesans. Czystek stosowany profilaktycznie pomaga zapobiegać infekcjom i wzmocnić odporność, a także wspiera działanie leków przy chorobach niedokrwiennych serca. Działa jednak również doraźnie, kiedy jesteśmy już osłabieni przeziębieniem. Dodatkowo, jest pomocny przy działaniach detoksykujących – sprzyja m.in. w usunięciu z organizmu metali ciężkich. Suszony czystek pity w formie prostego naparu pozwala zahamować skutki takich schorzeń jak łuszczyca czy egzema.

Lipa

Picie herbaty lipowej, najlepiej ekologicznej wskazane jest głównie w okresach obniżonej odporności. Dzięki obecności śluzów powleka i osłania błonę śluzową górnych dróg oddechowych, a dzięki zawartości olejków eterycznych działa uspokajająco. Przy przeziębieniu i grypie obniża gorączkę i ma działanie napotne.

Rumianek pospolity (łac. Matricaria chamomilla)

Rys Historyczny:

W Europie północnej kwiat poświęcono skandynawskiemu bogu słońca Baldurowi. Wiadomo, że Hipokrates, największy lekarz starożytności, wykorzystywał lecznicze właściwości zioła. Także Dioskurides, lekarz armii greckiej, w swoim dziele „O rzeczach leczniczych” opisał działanie rumianku. Z kolei na terenach polskich Anna Wazówna, siostra Zygmunta III Wazy, założyła w Golubiu-Dobrzyniu ogród w którym uprawiała między innymi rumianek. Jako środek medyczny był ona znany również ludziom wiejskim. Pleciono z niego wianki i zanoszono do kościoła. Poświęcony miał zyskać wielką moc i siłę leczniczą.
Rumianek pospolity występuje w Europie, Azji, Ameryce Północnej i w Australii.

Charakterystyka:

Rumianek pospolity jest rośliną jednoroczną z rodziny astrowatych, dorastająca do 60 cm, o wzniesionej, nagiej łodydze, która rozgałęzia się w górnej części. Liście są pierzastodzielne, o odcinkach równowąskich, delikatne, ułożone skrętolegle. Kwiat składa się z żółtego wypukłego dna oraz białych języczkowatych płatków. Rumianek pospolity charakteryzuje się silnym zapachem. Zawiera ok. 1,5% oleju aromatycznego (chamazulen, bisbolol), flawonoidy, garbniki, śluz, karotenoidy, pochodne kumarynowe, sole mineralne.
Romanek pozyskuje się z upraw, a surowcem zielarskim są koszyczki.

Uprawa i zbiór:

Roślina potrzebuje stanowiska słonecznego oraz gleby lekkiej, średnio zwięzłej, bogatej w składniki pokarmowe, wapiennej, wilgotnej i ciepłej. Nasiona należy wysiać we wrześniu bezpośrednio do gruntu, w rzędach co 40 cm. Nie przykrywając ich ziemią, lecz lekko wgniatając. Nasiona wschodzą po ok. 10-14 dniach. Pielęgnacja polega na spulchnianiu i odchwaszczaniu ziemi, szczególne w początkowym etapie, gdy roślina wolno rośnie.
Koszyczki należy zebrać, kiedy kwiaty języczkowe są w pozycji poziomej. Zbiory powtarza się kilka razy w sezonie. Kwiat powinno suszyć się w przewiewnym i zacienionym miejscu w temperaturze otoczeniu lub w suszarni w temp. ok.35°C. Z ok. 5 kg świeżego surowca otrzymuje się ok. 1 kg suszu.

Zastosowanie:

W medycynie wewnętrznie stosuje się napar z rumianku w stanach zapalnych przewodu pokarmowego, chorobie wrzodowej, nadmiernej fermentacji, wzdęciach, zgadze, braku łaknienia, biegunkach, stanach skurczowych żołądka i jelit, przewlekłym zapaleniu dróg moczowych, bolesnym miesiączkowaniu, przy przeziębieniach, anginie, chorobach alergicznych, bezsenność napięciu nerwowym i stresie. Zewnętrznie zaleca się stosowanie naparu oraz wyciągów alkoholowych do przemywania i okładania trudno gojących się ran, wyprysków, owrzodzeń stanów zapalnych skóry, przy świądzie skóry, w oparzeniach, upławach, zapaleniach szyjki macicy, alergicznym i ropnym zapaleniu spojówek, do płukania przy zapaleniu jamy ustnej.
Olejek rumiankowy stosuje się do inhalacji w zapaleniu górnych dróg oddechowych, katarze siewnym i astmie.
W kosmetyce rumianek stosowany jest jako składnik kremów i płynów do pielęgnacji wrażliwej skóry, łagodzi jej podrażnienie. Ma działanie zmiękczające i wybielające. Stosuje się go do parówek i kąpieli alby załagodzić stany zapalne skóry oraz ukoić ukoić napięcie u stres.
Wchodzi on w skład mieszanek ziołowych do pielęgnacji włosów suchych, wypadających, z łupieżem.
Olejek i azulan dodawane są do past do zębów oraz płynów do płukania jamy ustnej, balsamów, mydeł, szamponów.

Właściwości lecznicze:

przeciwzapalne,
antybakteryjne i antywirusowe,
antyalergiczne,
uspokajające i antydepresyjne,
przeciwświądowe,
Rumianek zapobiega między innymi:

cukrzycy,
alergiom,
wrzodom żołądka,
hemoroidom (żylakom odbytu),
zapobiega napadom lęku (działa uspokajająco),
ma właściwości bakteriobójcze i grzybobójcze,
działa pozytywnie na skórę i błony śluzowe,
zmniejsza obrzęki, owrzodzenia i opuchlizny,
przyspiesza gojenie się ran,
regeneruje skórę, łagodzi owrzodzenia,
może wywoływać efekt rozjaśniający na włosy lub niwelować przebarwienia po trądziku.

Ciekawostka:

1677 kobiet i mężczyzn powyżej 65. roku życia wzięło udział w badaniu mającym sprawdzić, czy rumianek wpływa na obniżenie ryzyka śmierci. W tym celu naukowcy z University of Texas zbierali dane przez 18 lat (1993–2011). Uczestnicy badania musieli przez 7 lat regularnie spożywać napary z rumianku. Wyniki okazały się zaskakujące – systematyczne spożywanie rumianku obniżyło ryzyko zgonu aż o 29%, ale tylko u kobiet. „Różnice w wynikach badań pomiędzy kobietami i mężczyznami nie są dla nas jasne, chociaż okazało się, że kobiety używały rumianku częściej od mężczyzn. Możemy jednak potwierdzić, że picie rumianku w znaczącym stopniu obniża ryzyko zgonu u kobiet. Niezbędne są kolejne badania, które zamierzamy przeprowadzić” – powiedział dr Bret Howrey z Departamentu Medycyny Rodzinnej i szef zespołu badawczego z University of Texas

(Bret T. Howrey, M. Kristen Peek, Juliet M. McKee, Mukaila A. Raji, Kenneth J. Ottenbacher, Kyriakos S. Markides, Chamomile Consumption and Mortality: A Prospective Study of Mexican Origin Older Adults, „The Gerontologist”, kwiecień 2015)

¹Aszkiewicz E., Cis J.,Dawid-Pać R., Kozłowski J., Kuczyński S., Nowak G., Wielgosz T., Woźniak L., Zioła z apteki natury. Polskie zioła dla zdrowia i urody. Publicat